ในวันที่ ๑๔ พฤษภาคม ๒๕๕๘ เวลา ๑๕.00 น. ศาสตราจารย์พิเศษ วิชา มหาคุณ กรรมการ ป.ป.ช. ในฐานะโฆษกคณะกรรมการ ป.ป.ช. ได้แถลงจุดยืนของคณะกรรมการ ป.ป.ช. ต่อร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ว่าสืบเนื่องจากอนุสัญญาสหประชาชาติว่าด้วยการต่อต้านการทุจริต ค.ศ. 2003 (United Nations Convention against Corruption: UNCAC) ซึ่งประเทศไทยเข้าเป็นรัฐภาคีโดยให้สัตยาบันและมีผลบังคับตั้งแต่วันที่ ๓๑ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๔ เป็นต้นมา ทั้งนี้ ในข้อ ๓๖ ได้กำหนดให้หน่วยงานหรือองค์กรของรัฐในการต่อต้านการทุจริต ต้องมีลักษณะ ดังนี้
- ต้องมีความเป็นอิสระ ปราศจากการแทรกแซงใดๆ
- มีความชำนาญพิเศษในด้านการต่อต้านการทุจริต
- ผู้ปฏิบัติงานต้องได้รับการฝึกอบรมที่เหมาะสมและได้รับทรัพยากรที่เพียงพอในการปฏิบัติหน้าที่
นอกจากนี้ อนุสัญญาได้วางมาตรการและกฎเกณฑ์เพื่อให้การต่อต้านการทุจริตมีประสิทธิภาพ โดยให้ดำเนินการในด้านต่างๆ ประกอบด้วย
(๑) การป้องกันการทุจริตทั้งในภาครัฐและภาคเอกชน
(๒) การกำกับดูแลคุณธรรมและจริยธรรมของเจ้าหน้าที่ของรัฐ
(๓) การดำเนินคดีความผิดอาญาและความผิดทางวินัย
(๔) การริบและติดตามทรัพย์สินคืน
(๕) การประสานความร่วมมือระหว่างประเทศ
(๖) การดำเนินการ อย่างบูรณาการของทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง
ดังนั้น เพื่อให้การยกร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย รวมถึงการยกร่างกฎหมายอื่นใด ที่เกี่ยวข้องกับการต่อต้านการทุจริต จึงสมควรดำเนินการให้สอดคล้องกับอนุสัญญาดังกล่าว โดยคณะกรรมการ ป.ป.ช. ได้แสดงจุดยืนต่อร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ดังนี้
- องค์กรใดๆ ที่ทำหน้าที่ตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐ ต้องมีฐานะเป็นองค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญ และใช้กระบวนการตรวจสอบที่เป็นมาตรฐานเดียวกัน เช่น ใช้ระบบไต่สวน
- คณะกรรมการ ป.ป.ช. ต้องมีบทบาทและความรับผิดชอบในภารกิจทั้ง ๓ ด้าน คือ การป้องกันการทุจริต การปราบปรามการทุจริต และการตรวจสอบทรัพย์สิน เพื่อให้การแก้ไขปัญหาการทุจริตสามารถเชื่อมโยงอย่างเป็นระบบ แต่สำหรับภารกิจด้านการป้องกันการทุจริต อาจไม่จำเป็นต้องกำหนดให้คณะกรรมการ ป.ป.ช. รับผิดชอบทั้งหมด ควรคงบทบาทให้เป็นผู้กำหนดนโยบาย ยุทธศาสตร์ ทิศทาง ผู้สนับสนุน ติดตามประเมินผล การเสนอมาตรการ ความเห็น ข้อเสนอแนะในการต่อต้านการทุจริตต่อคณะรัฐมนตรี ตลอดจนส่งเสริมความร่วมมือและการประสานงานระหว่างหน่วยงานของรัฐ องค์กรเอกชน และองค์กรอื่นๆ ในการต่อต้านการทุจริต
- คณะกรรมการ ป.ป.ช. เป็นองค์กรหลักในการกำหนดยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต โดยรับผิดชอบและเป็นศูนย์กลางการบูรณาการ เพื่อความคุ้มค่าของงบประมาณ ลดความซ้ำซ้อน คณะกรรมการ ป.ป.ช. และสำนักงาน ป.ป.ช. ควรได้รับการสนับสนุนงบประมาณให้เพียงพอ โดยจัดสรรเป็นวงเงินในรูปแบบร้อยละของวงเงินงบประมาณประจำปี เช่น ไม่น้อยกว่าร้อยละ ๐.๓
- ให้คณะกรรมการ ป.ป.ช. ยังคงมีอำนาจหน้าที่ในการกำกับดูแลคุณธรรมและจริยธรรมของ ผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง นอกจากนี้ ตามร่างรัฐธรรมนูญ มาตรา ๗๔ วรรค ๔ วรรค ๕ วรรค ๖ และมาตรา ๒๕๓ ทำให้เกิดหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการถอดถอนเพิ่มขึ้นคือคณะกรรมการการเลือกตั้งและสมัชชาคุณธรรม ล้วนมีอำนาจในการส่งเรื่องให้รัฐสภาถอดถอนได้ จึงควรกำหนดขอบเขตของแต่ละองค์กรให้ชัดเจน
- แก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติในร่างรัฐธรรมนูญ มาตรา ๒๗๔ (๗) , (๘) ดังนี้
(๗) ดำเนินการตามพันธกรณีและข้อตกลงระหว่างประเทศในการต่อต้านการทุจริต
(๘) ดำเนินการอื่นตามที่กฎหมายบัญญัติ
๗. แก้ไของค์ประกอบของคณะกรรมการสรรหากรรมการ ป.ป.ช. ตามร่างรัฐธรรมนูญ มาตรา ๒๖๑ โดยให้ใช้องค์ประกอบคณะกรรมการสรรหา แบบเดิม ที่กำหนดในรัฐธรรมนูญ ปี ๒๕๕๐ คือ ประธานศาลฎีกา ประธานศาลรัฐธรรมนูญ ประธานศาลปกครองสูงสุด ประธานสภาผู้แทนราษฎร และผู้นำฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎร
๘. ร่างรัฐธรรมนูญ มาตรา ๒๐๕ การตรวจสอบนโยบายการคลังและงบประมาณของรัฐ ควรกำหนดให้ชัดเจนเกี่ยวกับอำนาจไต่สวนข้อเท็จจริงและสรุปสำนวนยื่นฟ้องต่อศาลปกครองแผนกคดีวินัยการคลังและการงบประมาณ ระหว่างคณะกรรมการ ป.ป.ช. และคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน โดยเฉพาะในชั้นของการออกพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญในเรื่องนี้
๙. ควรตัดบทบัญญัติใน มาตรา ๒๕๕ (๓) ของร่างรัฐธรรมนูญออก ในเรื่องที่กำหนดให้มีกรรมการสามฝ่าย ซึ่งประกอบด้วยผู้แทนคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ ผู้แทนอัยการสูงสุด และผู้ทรงคุณวุฒิทางกฎหมายอื่น ซึ่งมีจำนวนฝ่ายละเท่ากัน เพื่อหาข้อยุติเกี่ยวกับการดำเนินการฟ้องคดีต่อศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง
- ต้องมีความเป็นอิสระ ปราศจากการแทรกแซงใดๆ
- มีความชำนาญพิเศษในด้านการต่อต้านการทุจริต
- ผู้ปฏิบัติงานต้องได้รับการฝึกอบรมที่เหมาะสมและได้รับทรัพยากรที่เพียงพอในการปฏิบัติหน้าที่
นอกจากนี้ อนุสัญญาได้วางมาตรการและกฎเกณฑ์เพื่อให้การต่อต้านการทุจริตมีประสิทธิภาพ โดยให้ดำเนินการในด้านต่างๆ ประกอบด้วย
(๑) การป้องกันการทุจริตทั้งในภาครัฐและภาคเอกชน
(๒) การกำกับดูแลคุณธรรมและจริยธรรมของเจ้าหน้าที่ของรัฐ
(๓) การดำเนินคดีความผิดอาญาและความผิดทางวินัย
(๔) การริบและติดตามทรัพย์สินคืน
(๕) การประสานความร่วมมือระหว่างประเทศ
(๖) การดำเนินการ อย่างบูรณาการของทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง
ดังนั้น เพื่อให้การยกร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย รวมถึงการยกร่างกฎหมายอื่นใด ที่เกี่ยวข้องกับการต่อต้านการทุจริต จึงสมควรดำเนินการให้สอดคล้องกับอนุสัญญาดังกล่าว โดยคณะกรรมการ ป.ป.ช. ได้แสดงจุดยืนต่อร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับการป้องกันและปราบปรามการทุจริต ดังนี้
- องค์กรใดๆ ที่ทำหน้าที่ตรวจสอบการใช้อำนาจรัฐ ต้องมีฐานะเป็นองค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญ และใช้กระบวนการตรวจสอบที่เป็นมาตรฐานเดียวกัน เช่น ใช้ระบบไต่สวน
- คณะกรรมการ ป.ป.ช. ต้องมีบทบาทและความรับผิดชอบในภารกิจทั้ง ๓ ด้าน คือ การป้องกันการทุจริต การปราบปรามการทุจริต และการตรวจสอบทรัพย์สิน เพื่อให้การแก้ไขปัญหาการทุจริตสามารถเชื่อมโยงอย่างเป็นระบบ แต่สำหรับภารกิจด้านการป้องกันการทุจริต อาจไม่จำเป็นต้องกำหนดให้คณะกรรมการ ป.ป.ช. รับผิดชอบทั้งหมด ควรคงบทบาทให้เป็นผู้กำหนดนโยบาย ยุทธศาสตร์ ทิศทาง ผู้สนับสนุน ติดตามประเมินผล การเสนอมาตรการ ความเห็น ข้อเสนอแนะในการต่อต้านการทุจริตต่อคณะรัฐมนตรี ตลอดจนส่งเสริมความร่วมมือและการประสานงานระหว่างหน่วยงานของรัฐ องค์กรเอกชน และองค์กรอื่นๆ ในการต่อต้านการทุจริต
- คณะกรรมการ ป.ป.ช. เป็นองค์กรหลักในการกำหนดยุทธศาสตร์ชาติว่าด้วยการป้องกันและปราบปรามการทุจริต โดยรับผิดชอบและเป็นศูนย์กลางการบูรณาการ เพื่อความคุ้มค่าของงบประมาณ ลดความซ้ำซ้อน คณะกรรมการ ป.ป.ช. และสำนักงาน ป.ป.ช. ควรได้รับการสนับสนุนงบประมาณให้เพียงพอ โดยจัดสรรเป็นวงเงินในรูปแบบร้อยละของวงเงินงบประมาณประจำปี เช่น ไม่น้อยกว่าร้อยละ ๐.๓
- ให้คณะกรรมการ ป.ป.ช. ยังคงมีอำนาจหน้าที่ในการกำกับดูแลคุณธรรมและจริยธรรมของ ผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง นอกจากนี้ ตามร่างรัฐธรรมนูญ มาตรา ๗๔ วรรค ๔ วรรค ๕ วรรค ๖ และมาตรา ๒๕๓ ทำให้เกิดหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการถอดถอนเพิ่มขึ้นคือคณะกรรมการการเลือกตั้งและสมัชชาคุณธรรม ล้วนมีอำนาจในการส่งเรื่องให้รัฐสภาถอดถอนได้ จึงควรกำหนดขอบเขตของแต่ละองค์กรให้ชัดเจน
- แก้ไขเพิ่มเติมบทบัญญัติในร่างรัฐธรรมนูญ มาตรา ๒๗๔ (๗) , (๘) ดังนี้
(๗) ดำเนินการตามพันธกรณีและข้อตกลงระหว่างประเทศในการต่อต้านการทุจริต
(๘) ดำเนินการอื่นตามที่กฎหมายบัญญัติ
๗. แก้ไของค์ประกอบของคณะกรรมการสรรหากรรมการ ป.ป.ช. ตามร่างรัฐธรรมนูญ มาตรา ๒๖๑ โดยให้ใช้องค์ประกอบคณะกรรมการสรรหา แบบเดิม ที่กำหนดในรัฐธรรมนูญ ปี ๒๕๕๐ คือ ประธานศาลฎีกา ประธานศาลรัฐธรรมนูญ ประธานศาลปกครองสูงสุด ประธานสภาผู้แทนราษฎร และผู้นำฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎร
๘. ร่างรัฐธรรมนูญ มาตรา ๒๐๕ การตรวจสอบนโยบายการคลังและงบประมาณของรัฐ ควรกำหนดให้ชัดเจนเกี่ยวกับอำนาจไต่สวนข้อเท็จจริงและสรุปสำนวนยื่นฟ้องต่อศาลปกครองแผนกคดีวินัยการคลังและการงบประมาณ ระหว่างคณะกรรมการ ป.ป.ช. และคณะกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน โดยเฉพาะในชั้นของการออกพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญในเรื่องนี้
๙. ควรตัดบทบัญญัติใน มาตรา ๒๕๕ (๓) ของร่างรัฐธรรมนูญออก ในเรื่องที่กำหนดให้มีกรรมการสามฝ่าย ซึ่งประกอบด้วยผู้แทนคณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ ผู้แทนอัยการสูงสุด และผู้ทรงคุณวุฒิทางกฎหมายอื่น ซึ่งมีจำนวนฝ่ายละเท่ากัน เพื่อหาข้อยุติเกี่ยวกับการดำเนินการฟ้องคดีต่อศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง
การเคหะแห่งชาติ คว้าอันดับ 1 หน่วยงานในสังกัด พม. ผลประเมิน ITA ปี 2568 ระดับ "ผ่านดี" คะแนน 98.66
SAM ได้รับผลการประเมินคุณธรรมและความโปร่งใส ITA ปี 2567 ระดับ "ผ่านดี" 95.77 คะแนน ยึดหลักธรรมาภิบาล คำนึงถึงผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย
EXIM BANK จับมือสำนักงาน ป.ป.ช. และ CAC เปิดตัวนวัตกรรมทางการเงินด้านธรรมาภิบาลครั้งแรกของโลก
การเคหะแห่งชาติเผยผลการประเมิน ITA ได้ระดับผ่านดี 96.44 คะแนน ทวงคืนอันดับ 1 ของหน่วยงานในสังกัดกระทรวง พม.
มทร.ล้านนาปลื้ม ป.ป.ช.ประกาศผล ITA ได้คะแนน 91.07 ระดับผ่านดี
มทร.ล้านนาปลื้ม ป.ป.ช.ประกาศผล ITA ได้คะแนน 91.07 ระดับผ่านดี