กรมส่งเสริมสหกรณ์เสนอบทความเรื่อง โครงการนิคมสหกรณ์โคนมภาคกลาง

21 Nov 1997

กรุงเทพ--21 พ.ย.--กรมส่งเสริมสหกรณ์

การเลื้ยงโคนมเป็นอาชีพที่มีรายได้ดีกว่าการปลูกพืชไร่และเป็นรายได้ที่สม่ำเสมอตลอดปี แต่เนื่องจากเกษตรกรผู้เลี้ยงโคนมส่วนใหญ่ ยังขาดความรู้ ความชำนาญ ในการเลี้ยงสัตว์และการจัดการฟาร์ม จึงทำให้ได้ผลผลิตน้ำนมต่ำ

ศูนย์สาธิตการเลี้ยงโคนม โครงการพัฒนาสหกรณ์โคนภาคกลางได้รับการจัดตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2537 พื้นที่โครงการอยู่ที่นิคมสหกรณ์ชัยบาดาล อำเภอท่าหลวง จังหวัดลพบุรี มีวัตถุประสงค์เพื่อต้องการปรับปรุงเทคนิคการเลี้ยงโคนมในเขตพื้นที่ภาคกลางของประเทศไทย โดยได้รับความช่วยเหลือทางวิชาการจาก องค์กรความร่วมมือระหว่างประเทศญี่ปุ่น (JICA) ศูนย์สาธิตฯ แห่งนี้อยู่ภายใต้ความรับผิดชอบของกรมส่งเสริมสหกรณ์ มีบทบาทและหน้าที่ในการดำเนินการ ดังนี้

ทดลองและสาธิตการเลี้ยงโคนม โดยใช้วิชาการและเทคนิคสมัยใหม่

ศูนย์สาธิตฯ ได้ทำการทดลอง และสาธิตเกี่ยวกับการเลี้ยงโคนม เพื่อให้สมาชิกสหกรณ์ผู้เลี้ยงนำไปปฎิบัติ เช่น

  • การติดตั้งสปริงเกอร์ ที่คอกโคนม เพื่อฉีดพ่นน้ำให้กับแม่โคนมวันละ 2-3 ครั้ง หลังจากโคนมได้รับการผสมเทียม จะช่วยลดความร้อนในตัวโคนมลง ช่วยทำให้การผสมเทียมติดมากขึ้น และในช่วงฤดูร้อนจะระบายความร้อนออกจากตัวโคนม ทำให้โคนมไม่เกิดความเครียด สามารถกินอาหารได้อย่างเต็มที่ครบถ้วน ส่งผลต่อสุขภาพและปริมาณการให้น้ำนมของโคนมดีขึ้น สำหรับค่าอุปกรณ์ในการติดตั้งสปริงเกอร์จะลงทุนเพียง 180 บาท ต่อโคนม 5 ตัว
  • การเพิ่มเวลาในการให้อาหารข้นแก่โครีดนม จากเดิมให้อาหารข้นแก่โคนมวันละ 2 เวลา คือ ในเวลารีดนมตอนเช้าและตอนเย็น เพิ่มเป็น 4 เวลา ในปริมาณอาหารข้นที่เท่าเดิมจะช่วยลดความสูญเสียอาหารข้นลง เนื่องจากโคนมมีเวลากินอาหารมากขึ้นและเพิ่มประสิทธิภาพของระบบย่อยอาหารในโคนม นอกจากนี้ยังเปลี่ยนเวลาให้อาหารข้น ในระหว่างการรีดนมมาเป็นก่อนรีดนมครึ่งชั่วโมง ส่งผลให้ปริมาณน้ำนมเพิ่มขึ้นจากเดิมที่เคยได้เฉลี่ย 9 กิโลกรัม/ตัว/วัน เพิ่มเป็นเฉลี่ย 11 กิโลกรัม/ตัว/วัน ทำให้สมาชิกสหกรณ์นำไปทดลองใช้มากขึ้นหลายราย
  • การใช้เครื่องมือรีดนม สำหรับรีดนมจากโคนม จากการที่สมาชิกสหกรณ์ใช้เครื่องรีดนมอย่างไม่ถูกวิธี โดยใส่เครื่องรีดนมขวางกับลำตัว ส่งผลถึงแรงดันและแรงดูดของเครื่องรีดนมกับเต้านมเกิดปัญหา ทั้งนี้เนื่องจากเต้านมคู่หน้ากับคู่หลังจะให้ปริมาณน้ำนมที่ต่างกัน เมื่อสมาชิกใส่เครื่องรีดนมผิดวิธี จำทำให้รีดนมไม่หมดเต้า ทำให้เกิดเต้านมอักเสบตามมา ทางศูนย์สาธิตฯ ได้ทำการอบรมให้สมาชิกสหกรณ์โคนม ใช้เครื่องรีดนมอย่างถูกวิธีโดยปรับจังหวะของเครื่องรีดนมให้พอดีกับการให้นมของเต้านมโครีดนมจะช่วยป้องกันโรคเต้านมอักเสบ และได้น้ำนมที่มีคุณภาพ รวมทั้งแนะนำให้รู้จักวิธีล้างทำความสะอาด การบำรุง รักษาเครื่องรีดนม

การปรับปรุงเทคนิคการปลูกพืชอาหารสัตว์และการจัดการแปลงหญ้า

ศูนย์สาธิตฯ ได้จัดการอบรมในเรื่องการจัดแปลงหญ้าให้กับสมาชิกสหกรณ์ และแจกเมล็ดพันธุ์หญ้าเพื่อให้สมาชิกนำไปทดลองปลูกและจัดทำแปลงหญ้าโดยให้สมาชิกแบ่งพื้นที่ออกเป็น 2 ส่วน คือ แปลงหญ้าสำหรับปล่อยให้โคนมแทะเล็ม จะใช้หญ้าพันธุ์สตาร์และรูซี่ และแปลงหญ้าสำหรับตัดให้โคนมกิน ในคอกเลี้ยงจะใช้หญ้าพันธุ์เนเปียร์ยักษ์ การจัดระบบแปลงหญ้าจะช่วยลดพื้นที่ในการปลูกหญ้า มีหญ้าซึ่งเป็นอาหารหยาบสำหรับให้โคกินได้อย่างเพียงพอ และส่วนที่สามารถเก็บถนอมไว้ใช้ในหน้าแล้งได้อีกด้วย นอกจากนี้ยังได้เผยแพร่การทำอาหารหมัก สำหรับโคนมเพื่อสามารถเก็บถนอมอาหารหยาบไว้ใช้ได้นาน ๆ ซึ่งได้รับความสนใจจากสมาชิกสหกรณ์โคนมเป็นอย่างดี

ถ่ายทอดเทคนิคการเลี้ยงโคนมตามวิธีการสมัยใหม่ ให้แก่เจ้าหน้าที่สหกรณ์โคนมและเกษตรกรผู้นำ

ศูนย์สาธิตฯ ได้ทดลองผลิตเครื่องสับหญ้า จำนวน 10 เครื่องนำไปให้สมาชิกสหกรณ์ทดลองใช้งาน การสับหญ้าที่ใช้เลี้ยงโคนมจะช่วยลดการสูญเสียอาหารหยาบ และช่วยให้โคนมกินอาหารหยาบได้มากขึ้น

โครงการพัฒนาสหกรณ์โคนมภาคกลาง

เป็นการนำเทคโนโลยีมาปรับใช้ในการเลี้ยงโคนมอย่างค่อยเป็นค่อยไป จะช่วยให้สมาชิกสหกรณ์โคนมมีการจัดการที่ดีขึ้น ส่งผลถึงการเพิ่มผลิตน้ำนมของโคนมให้กับสมาชิก ปัจจุบันสมาชิกสหกรณ์สามารถเพิ่มผลผลิตน้ำนมของโคนมโดยเฉลี่ยในพื้นที่จากเดิม 8.2 กิโลกรัม/ตัว/วัน เป็น 10.2 กิโลกรัม/ตัว/วัน น้ำนมดิบที่มีคุณภาพจากสมาชิกสหกรณ์โคนม จะเป็นหลักประกันความมั่นคงในอาชีพการเลี้ยงโคนม ให้แก่ สมาชิกสหกรณ์ได้เป็นอย่างดี--จบ--