กรุงเทพฯ--27 ต.ค.--ที่ปรึกษากฎหมายสากล
โดย ไพบูลย์ อมรภิญโญเกียรติ
บริษัท ที่ปรึกษากฎหมายสากล จำกัด
ในช่วงเดือนตุลาคมนี้คงต้องยอมรับว่ากระแสของหนังไทยเรื่อง "แฟนฉัน" มาแรงมากจนทำให้คนไทยส่วนใหญ่เพ้อถึงแต่ความน่ารักของตัวหนังและตัวละครหลักไม่ว่าจะเป็น น้อยหน่า เจี๊ยบ หรือแจ็คไปตามๆกัน เพราะความที่หนังได้รับความนิยมอย่างสูงทำให้ทุกๆเว็บไซท์ในเมืองไทยต้องปรับตัวเองโดยนำเอาภาพโปสเตอร์โฆษณาของตัวละครหลัก ภาพในภาพยนตร์ หรือเพลงประกอบภาพยนตร์เรื่องแฟนฉัน มาให้บริการดาวน์โหลดแก่สมาชิกของตนหรืออาจนำภาพน้อยหน่า หรือเจี๊ยบตัวละครหลักของเรื่องมาแสดงบนเว็บไซท์ทั่วไปเพื่อให้ตั้งกระทู้แสดงความคิดเห็นเกี่ยวกับหนังแฟนฉันกันเพื่อให้ทันตามกระแส ปัญหาหนึ่งที่คุณ จุฑาภรณ์ เขียนอีเมล์มาถามผม คือการที่เว็บไซท์ต่างๆนำภาพในภาพยนต์เรื่องแฟนฉันมาแสดงบนเว็บไซท์เพื่อดึงดูดให้มีคนมาใช้บริการในเว็บไซท์ของตนมากขึ้นนั้นผิดกฎหมายหรือไม่
จริงๆ แล้วปัญหาในเรื่องนี้ก็เกิดขึ้นกับหนังทุกเรื่องที่ได้รับความนิยมทั่วโลกไม่ว่าจะป็นหนังไทยหรือหนังฮอลลีวู้ดที่เมื่อหนังได้รับความนิยมอย่างสูงแล้วก็มักจะมีการให้บริการดังกล่าวผ่านอินเตอร์เน็ทเป็นประจำ แต่ในมุมมองทางกฎหมายนั้นเป็นอย่างไรนั้น เราจะมาคุยกันครับ
ก่อนอื่นคงต้องทำความเข้าใจกันก่อนว่าภาพโปสเตอร์โฆษณาของตัวละครหลัก ภาพในภาพยนตร์ หรือเพลงประกอบภาพยนตร์เรื่องแฟนฉันนั้นถือเป็นงานอันมีลิขสิทธิ์ที่ได้รับความคุ้มครองตามกฎหมายครับ ในฐานะที่เป็นงาน ศิลปกรรม ภาพยนตร์หรืองานดนตรีกรรมตามพ.ร.บ.ลิขสิทธิ์ พ. ศ. 2537 การที่เว็บไซท์ต่างๆทำซ้ำ ดัดแปลงหรือเผยแพร่ต่อสาธารณชนซึ่งภาพโปสเตอร์โฆษณาหรือให้ดาวน์โหลดเพลงประกอบภาพยนต์โดยไม่ได้รับอนุญาตจากเจ้าของลิขสิทธ์นั้นจึงเป็นการกระทำละเมิดลิขสิทธิ์โดย การทำซ้ำ ดัดแปลง หรือเผยแพร่ต่อสาธารณชนซึ่งงานลิขสิทธิ์ของผู้อื่นครับ เพื่อเป็นข้อมูล กฎหมายเรื่องดังกล่าวมีรายละเอียดดังนี้ครับ
มาตรา 4
ในพระราชบัญญัติฉบับนี้
"ทำซ้ำ" หมายความรวมถึง คัดลอกไม่ว่าโดยวิธีใด ๆ เลียนแบบ ทำสำเนา ทำแม่พิมพ์ บันทึกเสียง บันทึกภาพ หรือบันทึกเสียงและภาพ จากต้นฉบับ จากสำเนา หรือจากการโฆษณาในส่วนอันเป็นสาระสำคัญ ทั้งนี้ไม่ว่าทั้งหมดหรือบางส่วนสำหรับในส่วนที่เกี่ยวกับโปรแกรมคอมพิวเตอร์ให้หมายความถึงคัดลอก หรือทำสำเนาโปรแกรมคอมพิวเตอร์จากสื่อบันทึกใด ไม่ว่าด้วยวิธีใด ๆ ในส่วนอันเป็นสาระสำคัญโดยไม่มีลักษณะเป็นการจัดทำงานขึ้นใหม่ ทั้งนี้ ไม่ว่าทั้งหมดหรือบางส่วน"เผยแพร่ต่อสาธารณชน" หมายความว่า ทำให้ปรากฏต่อสาธารณชน โดยการแสดง การบรรยาย การสวด การบรรเลง การทำให้ปรากฏด้วยเสียงและ/หรือภาพ การก่อสร้าง การจำหน่าย หรือโดยวิธีการอื่นใดซึ่งงานที่ได้จัดทำขึ้น………..
มาตรา 27
การกระทำอย่างใดอย่างหนึ่งแก่งานอันมีลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัตินี้ โดยไม่ได้รับอนุญาตตามมาตรา 15(5) ให้ถือว่าเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ ถ้าได้กระทำดังต่อไปนี้
(1) ทำซ้ำหรือดัดแปลง
(2) เผยแพร่ต่อสาธารณชน
ดังนั้น การที่เว็บไซท์ต่างๆก็อบปี้หรือทำซ้ำภาพหรือเพลงและเผยแพร่ต่อสาธารณชนผ่านทางเว็บไซท์ของตนผ่านทางอินเตอร์เน็ทเพื่อใช้กับธุรกิจของตนหรือแสวงหากำไรโดยไม่ได้รับอนุญาตนั้นถือว่าผิดกฎหมายครับ
อย่างไรก็ตาม หากท่านผู้อ่านที่เป็นแฟนพันธ์แท้ของหนังเรื่องแฟนฉันดาวน์โหลดภาพดังกล่าวมาเพื่อใช้หรือเพื่อชื่นชมหรือเก็บสะสมเป็นการส่วนตัวนั้นไม่ผิดกฎหมายลิขสิทธิ์และสามารถทำได้ครับเพราะถือเป็นข้อยกเว้นของกฎหมายลิขสิทธิ์ครับ
คำถามต่อมาคือ เว็บไซท์บางเว็บไซท์ที่นำภาพโฆษณาหนังเรื่องแฟนฉันมาทำซ้ำและแสดงเป็นหัวเรื่องบนเว็บไซท์ของตนโดยให้ผู้ใช้บริการอินเตอร์เน็ททั่วไปมาแสดงความคิดเห็นติชมเกี่ยวกับหนังและตัวละครนั้นถือว่าผิดกฎหมายหรือไม่ คำตอบคือ หากเว็บไซท์ดังกล่าวนำภาพดังกล่าวมาแสดงเพื่อติชมวิจารณ์และมีการอ้างอิงถึงแหล่งที่มาของภาพและรับรู้ว่าใครเป็นเจ้าของลิขสิทธ์นั้นอาจเข้าข้อยกเว้นในทางกฎหมายและถือว่าไม่ผิดกฎหมายลิขสิทธิ์ครับตามมาตรา 32 และ 33 ของกฎหมายลิขสิทธิ์ ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้ครับ
มาตรา 32
การกระทำแก่งานอันมีลิขสิทธิ์ของบุคคลอื่นตามพระราชบัญญัตินี้ หากไม่ขัดต่อการแสวงหาประโยชน์จากงานอันมีลิขสิทธิ์ตามปกติของเจ้าของลิขสิทธิ์และไม่กระทบกระเทือนถึงสิทธิอันชอบด้วยกฎหมายของเจ้าของลิขสิทธิ์เกินสมควร มิให้ถือว่าเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์
ภายใต้บังคับบทบัญญัติในวรรคหนึ่ง การกระทำอย่างใดอย่างหนึ่งแก่งานอันมีลิขสิทธิ์ตามวรรคหนึ่งมิให้ถือว่าเป็นการละเมิดลิขสิทธิ์ถ้าได้กระทำดังต่อไปนี้
(2) ใช้เพื่อประโยชน์ของตนเอง หรือเพื่อประโยชน์ของตนเองและบุคคลอื่นในครอบครัวหรือญาติสนิท
(3) ติชม วิจารณ์ หรือแนะนำผลงานโดยมีการรับรู้ถึงความเป็นเจ้าของลิขสิทธิ์ในงานนั้น
อย่างไรก็ตาม เพื่อป้องกันปํญหาข้อโต้แย้งที่อาจจะเกิดขึ้นภายหลัง ผมแนะนำว่าเจ้าของเว็บไซท์ดังกล่าวควรจะติดต่อแกรมมี่เจ้าของลิขสิทธิ์ให้ถูกต้องครับ ผมคิดว่าทางแกรมมี่คงอนุญาตเพราะเป็นการประชาสัมพันธ์หนังไปในตัวครับ สุดท้ายนี้ ผมคิดว่าผมคงตอบข้อสงสัยของคุณจุฑาภรณ์ชัดเจนแล้วนะครับ ผมคงต้องรีบไปอุดหนุนหนังไทยเรื่องแฟนฉันบ้างแล้วครับจะได้ไม่ตกยุคครับ !--จบ--
-นห-
ติดต่อเราได้ที่ facebook.com/newswit