สกว. ขอเชิญร่วมงาน “ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น : เส้นทางสู่อนาคต”

การศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นนับเป็นแนวการศึกษาที่ค่อนข้างใหม่สำหรับแวดวงการศึกษาด้านประวัติศาสตร์ ทั้งในแง่ของการเก็บข้อมูลจากคำบอกเล่า เรื่องราวของคนในท้องถิ่นผ่านเวทีเสวนา อันเป็นการเริ่มใช้ “พยาน” มาประกอบกับ “หลักฐาน” ที่เป็นเอกสารทางประวัติศาสตร์ ยิ่งไปกว่านั้นการเล่าเรื่องราวของ “ท้องถิ่น” ก็ยังเป็นเรื่องค่อนข้างใหม่เช่นเดียวกัน เพราะส่วนใหญ่เรื่องราวประวัติศาสตร์ของชาติไทยมักเป็นเรื่องของผู้คนที่เป็นบุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์ชาติ และราชวงศ์ต่าง ๆ การหันมาให้ความสำคัญกับคนในท้องถิ่นและเรื่องราวของท้องถิ่นจึงเป็นการหักเลี้ยวที่สำคัญ เป็นการเริ่มต้นของการยอมรับความหลากหลายของท้องถิ่นต่าง ๆ ที่ประกอบกันขึ้นมาเป็นราชอาณาจักรไทย เป็นการทำให้ลูกหลานยุคปัจจุบันได้เริ่มเรียนรู้และเห็นความสำคัญของรากเหง้าเผ่าพันธุ์ที่ไปที่มาของเขา อันนำไปสู่การสร้างสำนึกของความผูกพันและรักท้องถิ่นแผ่นดินเกิด และเป็นการทำให้ทุกฝ่ายได้หันไปค้นหา “พลังของท้องถิ่น” ที่เคยมีมาแต่เดิม ไม่ว่าจะเป็นความรู้ภูมิปัญญา ฐานทรัพยากร หรือสายใยความผูกพันของผู้คนที่จะเป็นพลังสำคัญในการพัฒนาท้องถิ่นต่อไปในอนาคต สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) โดยฝ่ายชุมชนและสังคม ได้ให้การสนับสนุนชุดโครงการวิจัย “ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น” มาตั้งแต่ปี ๒๕๔๓ จนกระทั่งปัจจุบัน รวม ๓๙ โครงการ อาทิ ชุดโครงการวิจัยประวัติศาสตร์ท้องถิ่น 4 ภาค (ภาคเหนือ ภาคกลาง ภาคอีสาน และภาคใต้) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประวัติศาสตร์จากความเปลี่ยนแปลงภายในของสังคมท้องถิ่นเอง โดยการทำงานร่วมกันของนักวิจัยหลากหลายสาขาวิชา และการใช้กระบวนการศึกษาที่มีชาวบ้านในสังคมท้องถิ่นเข้ามาร่วมงานวิจัยอย่างเข้มข้น จนก่อให้เกิดความเข้าใจและมองเห็นภาพที่สลับซับซ้อนในความเปลี่ยนแปลงมิติต่างๆของสังคมท้องถิ่นอย่างชัดเจน แม้ว่าในปัจจุบันวงวิชาการโดยรวมจะตระหนักถึงความสำคัญของการศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นว่าเป็นรากฐานที่สำคัญที่สุดของการพัฒนาที่ยั่งยืนของประเทศชาติ แต่รูปธรรมของการคืนประวัติศาสตร์ให้แก่สังคมท้องถิ่นยังไม่ปรากฏขึ้น ดังนั้นสกว.จึงร่วมกับสำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ (สวช.) โครงการจัดตั้งสถาบันรามจิตติ และคณะนักวิจัยจากชุดโครงการ ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น” กำหนดให้มีการประชุมวิชาการ “ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น : เส้นทางสู่อนาคต” ขึ้น เพื่อแพร่เผยผลการวิจัย และประสบการณ์ที่ได้รับจากการศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นนี้ งานจัดขึ้นระหว่างวันที่ 25-27 เมษายน 2548 นี้ ณ หอประชุมเล็ก ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย กรุงเทพฯ โดยคาดหวังว่าผลจากการจัดงานดังกล่าว จะสามารถจุดประกายความคิด และขับเคลื่อนให้ “ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น” ได้เข้าไปสร้างปัจจุบันและอนาคตที่เข้มแข็งให้กับชุมชนท้องถิ่นไทยได้อย่างยั่งยืน ภายในงานจัดให้มีการนำเสนอและอภิปรายผลงานวิจัยประวัติศาสตร์ท้องถิ่นในประเด็นต่าง ๆ รวมทั้งการเสวนาและปาฐกถา ในหัวหน้าที่น่าสนใจ อาทิ การปาฐกถาเรื่องการสร้างสำนึกท้องถิ่นท่ามกลางกระแสโลกาภิวัตน์,เส้นทางใหม่ของการศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นไทย, ความหลากหลายทางวัฒนธรรมในท้องถิ่นไทย, วิธีศึกษา : บทเรียนจากการศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่น,การถอดบทเรียน “ครูผู้สร้างประวัติศาสตร์ท้องถิ่น”,และปาฐกถาเรื่อง “พรุ่งนี้ของท้องถิ่นไทย” เป็นต้น โดยผู้เข้าร่วมงานประกอบด้วย ครูและอาจารย์ผู้สอนวิชาที่เกี่ยวข้องในระดับมัธยม-อุดมศึกษา สภาวัฒนธรรมจังหวัด ศูนย์วัฒนธรรมจังหวัด สำนักงานวัฒนธรรมจังหวัด หน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้องและสนใจใช้ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นเป็นเครื่องมือในการฟื้นสำนึกรักท้องถิ่น รวมถึงผู้สนใจทั่วไป กว่า 600 คน คณะผู้จัดจึงขอเชิญท่านเข้าร่วมงานในวันและเวลาดังกล่าว (รายละเอียดตามกำหนดการ) และหวังอย่างยิ่งที่จะได้รับความอนุเคราะห์จากท่านในการเผยแพร่ผลการศึกษา เนื้อหาสาระข้อมูลที่เป็นประโยชน์แก่สาธารณชนต่อไป กำหนดการการประชุมวิชาการเรื่อง “ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น : เส้นทางสู่อนาคต” วันที่ 25-27 เมษายน 2548 ณ หอประชุมเล็ก ศูนย์วัฒนธรรมแห่งประเทศไทย กรุงเทพฯ สนับสนุนโดย สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) สำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ (สวช.) และโครงการจัดตั้งสถาบันรามจิตติ วันจันทร์ที่ ๒๕ เมษายน ๒๕๔๘ ๐๘.๓๐ – ๐๙.๐๐ น. ลงทะเบียนและรับเอกสารการประชุม ๐๙.๐๐ - ๐๙.๑๐ น. กล่าวต้อนรับ โดย คุณปริศนา พงษ์ทัดศิริกุล เลขาธิการคณะกรรมการวัฒนธรรมแห่งชาติ ๐๙.๑๐ – ๐๙.๒๕ น. รายงานความเป็นมาของโครงการและการจัดประชุม โดย ดร.สีลาภรณ์ บัวสาย ผู้อำนวยการฝ่ายชุมชนและสังคม สกว. ๐๙.๒๕ - ๐๙.๔๐ น. เปิดการประชุม โดย คุณหญิงทิพาวดี เมฆสวรรค์ ปลัดกระทรวงวัฒนธรรม ๐๙.๔๐ - ๑๐.๓๐ น. ปาฐกถา เรื่อง “การสร้างสำนึกท้องถิ่นท่ามกลางกระแสโลกาภิวัตน์” โดย ศาสตราจารย์ เสน่ห์ จามริก ๑๐.๓๐ - ๑๐.๔๕ น. พักรับประทานอาหารว่าง ๑๐.๔๕ – ๑๑.๐๐ น. การนำเสนอวิดีทัศน์ เรื่อง “ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นคือทุนทางสังคม” ๑๑.๐๐ - ๑๒.๓๐ น. การอภิปราย เรื่อง “เส้นทางใหม่ของการศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่นไทย” รองศาสตราจารย์ ดร.อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์ ผู้ประสานงานชุดโครงการประวัติศาสตร์ท้องถิ่นภาคเหนือ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ทวีศิลป์ สืบวัฒนะ ผู้ประสานงานชุดโครงการประวัติศาสตร์ท้องถิ่นภาคอีสาน อาจารย์ ชูพินิจ เกษมณี ผู้ประสานงานชุดโครงการประวัติศาสตร์ท้องถิ่นภาคกลาง ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ยงยุทธ ชูแว่น ผู้ประสานงานชุดโครงการประวัติศาสตร์ท้องถิ่นภาคใต้ ดำเนินรายการ โดย ดร.สีลาภรณ์ บัวสาย ๑๒.๓๐ - ๑๓.๓๐ น. พักรับประทานอาหารกลางวัน ๑๓.๓๐ - ๑๖.๓๐ น. การนำเสนองานวิจัยประวัติศาสตร์ท้องถิ่นในประเด็น “การเปลี่ยน แปลงฐานทรัพยากร ระบบความรู้ กับวิถีการทำมาหากินในท้องถิ่น” ห้อง ๑ - หอประชุมเล็ก พัฒนาการการใช้ทรัพยากรในทะเลสาบสงขลา : ศึกษากรณีชุมชนประมงพื้นบ้าน โดย ดร.เลิศชาย ศิริชัย พลวัตประวัติศาสตร์วัฒนธรรมท้องถิ่นท่ามกลางกระแสการเปลี่ยนแปลงตำบลคลอง ด่าน โดย คุณเรวดี ประเสริฐเจริญสุข วัฒนธรรมปลาและอาชีพประมงในชุมชนลุ่มแม่น้ำชี โดย นายสัตวแพทย์ ดร. วรพล เองวานิช ผู้ร่วมอภิปราย ศาสตราจารย์ ดร. อานันท์ กาญจนพันธ์ ผู้ดำเนินรายการ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ยงยุทธ ชูแว่น ห้อง ๒ – ห้องประชุม ๑ หอไทยนิทัศน์ "ของหน้าหมู่" ประวัติศาสตร์ตัวตนของชุมชนกลางหุบเขาแม่แจ่ม โดย คุณสันติพงษ์ ช้างเผือก ความหลากหลายทางชีวภาพกับชุมชนท้องถิ่นลุ่มน้ำชี โดย ดร.ศุภชัย สมัปปิโต วิวัฒนาการของการใช้ประโยชน์จากที่ดินและป่าไม้บริเวณลุ่มทะเลสาบสงขลา โดย รองศาสตราจารย์ ดร. สุธัญญา ทองรักษ์ ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมท้องถิ่นชุมชนบ้านป่าต้นน้ำคลองระบม-สียัด โดย อาจารย์ อิงตะวัน แพลูกอินทร์ ผู้ร่วมอภิปราย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ชุลีพร วิรุณหะ ผู้ดำเนินรายการ รองศาสตราจารย์ ดร.อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์ ห้อง ๓ - ห้องประชุม ๒ หอไทยนิทัศน์ รูปแบบการใช้ประโยชน์จากทรัพยากรธรรมชาติของชุมชนลุ่มน้ำชี โดย อาจารย์ ไพบูลย์ บุญไชย ชุมชนลุ่มน้ำนครชัยศรี : พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เศรษฐกิจ และสังคม-วัฒนธรรม พลวัตและการท้าทาย โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ เสาวภา พรสิริพงษ์ สืบสร้างประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอัมพวาสวนนอก ตำบลบางนางลี่ โดย คุณอนุสรณ์ อุณโณ ผู้ร่วมอภิปราย ดร. เพิ่มศักดิ์ มกราภิรมย์ ผู้ดำเนินรายการ อาจารย์ชูพินิจ เกษมณี หมายเหตุ อาหารว่างในห้องประชุม พิธีกรประจำวัน อาจารย์ธวัช มณีผ่อง วันอังคารที่ ๒๖ เมษายน ๒๕๔๘ ๐๙.๐๐ - ๑๐.๑๕ น. ปาฐกถา เรื่อง “ความหลากหลายทางวัฒนธรรมในท้องถิ่นไทย” โดย รองศาสตราจารย์ ศรีศักร วัลลิโภดม ๑๐.๑๕ - ๑๐.๓๐ น. พักรับประทานอาหารว่าง ๑๐.๓๐ - ๑๒.๑๕ น. การนำเสนองานวิจัยประวัติศาสตร์ท้องถิ่นในประเด็น “กลุ่มชาติพันธุ์ : หยั่งรากใน ท้องถิ่น” ห้อง ๑ - หอประชุมเล็ก ประวัติศาสตร์ชุมชนท้องถิ่นกับการจัดการทรัพยากรสาธารณะของชุมชนริมฝั่ง แม่น้ำโขง อำเภอเชียงแสน จังหวัดเชียงราย โดย อาจารย์ธวัช มณีผ่อง ประวัติศาสตร์ชุมชนไทใหญ่ ท้องถิ่นภาคเหนือของประเทศไทยลุ่มน้ำแม่กก แม่อายและแม่มาว อำเภอฝาง จังหวัดเชียงใหม่ โดย อาจารย์ เรณู อรรฐาเมศร์ ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นการจัดการทรัพยากรส่วนรวมของชุมชนบริเวณลุ่มแม่น้ำลาง-น้ำ ของ อำเภอปางมะผ้า จังหวัดแม่ฮ่องสอน โดย คุณอารยะ ภูสาหัส ประวัติศาสตร์ชุมชนในเชียงใหม่ : การสร้างประวัติศาสตร์ท้องถิ่น โดย รองศาสตราจารย์ สมโชติ อ๋องสกุล ผู้ร่วมอภิปราย คุณพรพิไล เลิศวิชา ผู้ดำเนินรายการ คุณสันติพงษ์ ช้างเผือก ห้อง ๒ – ห้องประชุม ๑ หอไทยนิทัศน์ ขุนนิพัทธ์จีนนคร (เจีย กีซี) : พ่อค้าคนจีนผู้สร้างประวัติศาสตร์หาดใหญ่และ หัวเมืองภาคใต้ โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ศุลีมาน นฤมล วงศ์สุภาพ คนจีนกับการขยายตัวของเมืองบริเวณลุ่มน้ำชี โดย อาจารย์ นารีรัตน์ ปริสุทธิวุฒิพร การศึกษาสถานที่สำคัญของท้องถิ่นในลุ่มแม่น้ำชีโดยกระบวนการเรียนรู้ร่วมกัน โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ธัญญา สังขพันธานนท์ สืบสร้างประวัติศาสตร์วัฒนธรรมอัมพวาสวนนอก ตำบลนางลี่ โดย คุณเดช พุ่มคชา ผู้ร่วมอภิปราย รองศาสตราจารย์ ฉลอง สุนทราวณิชย์ ผู้ดำเนินรายการ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ทวีศิลป์ สืบวัฒนะ ห้อง ๓ - ห้องประชุม ๒ หอไทยนิทัศน์ ประวัติศาสตร์การต่อสู้เพื่อการเข้าถึงทรัพยากรของคนเมืองน่าน โดย ดร. ชูศักดิ์ วิทยาภัค เมื่อกะเหรี่ยงสวนผึ้งลุกขึ้นพูด โดย คุณวุฒิ บุญเลิศ ย้อนรอยอดีตชนเผ่าซู โดย คุณเบญจมาศ ชุมวรฐายี ประวัติศาสตร์วัฒนธรรมท้องถิ่นชุมชนบ้านป่าต้นน้ำคลองระบม-สียัด โดย คุณศักดิ์ชัย ชาตาดี ผู้ร่วมอภิปราย ดร. ชยันต์ วรรธนะภูติ ผู้ดำเนินรายการ อาจารย์ ชูพินิจ เกษมณี ๑๒.๑๕ – ๑๓.๓๐ น. พักรับประทานอาหารกลางวัน ๑๓.๓๐ – ๑๕.๑๕ น. การอภิปราย “วิธีศึกษา : บทเรียนจากการศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่น” รองศาสตราจารย์ สมโชติ อ๋องสกุล อาจารย์ เรณู อรรฐาเมศร์ นายสัตวแพทย์ ดร.วรพล เองวานิช อาจารย์ มนัสสวาส กุลวงศ์ อาจารย์นิรันดร์ เรือนอินทร์ อาจารย์ สารูป ฤทธิ์ชู ผู้ดำเนินรายการ รองศาสตราจารย์ ดร. อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์ ๑๕.๑๕ – ๑๕.๓๐ น. พักรับประทานอาหารว่าง ๑๕.๓๐ - ๑๗.๐๐ น. การอภิปราย “แนวคิดหลักในการศึกษาประวัติศาสตร์ท้องถิ่น” ผู้ร่วมอภิปราย ศาสตราจารย์ สุธิวงศ์ พงษ์ไพบูลย์ รองศาสตราจารย์ ศรีศักร วัลลิโภดม ดร.สุเทพ สุนทรเภสัช ผู้ดำเนินรายการ รองศาสตราจารย์ ดร.อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์ พิธีกรประจำวัน คุณสันติพงษ์ ช้างเผือก วันพุธที่ ๒๗ เมษายน ๒๕๔๘ ๐๙.๐๐ - ๑๒.๐๐ น. การนำเสนองานวิจัยประวัติศาสตร์ท้องถิ่นในประเด็น “รัฐไทยกับท้องถิ่น : การเบียดขับและชักเย่อ” ห้อง ๑ พื้นที่เศรษฐกิจ - หอประชุมเล็ก ประวัติศาสตร์ชาวบ้านทุ่งสาน ในเขตอำเภอพรหมพิราม และวัดโบสถ์ จังหวัดพิษณุโลก โดย รองศาสตราจารย์ ดร. จิราภรณ์ สถาปนะวรรธนะ เศรษฐกิจท้องถิ่นลุ่มทะเลสาบสงขลา : ศึกษาเฉพาะกรณีข้าวและยางพารา ตั้งแต่ พ.ศ. ๒๔๓๙-๒๕๓๙ โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ กิตติ ตันไทย เศรษฐกิจที่ไม่เป็นทางการในลุ่มน้ำชี โดย ดร.ชินสัคค สุวรรณอัจฉริยะ ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นวิถีวัฒนธรรมริมน้ำย่านตลาดพูลจากคลองบางหลวงถึง คลองด่าน โดย อาจารย์ มนัสสวาส กุลวงศ์ เศรษฐกิจชุมชนหมู่บ้านบริเวณลุ่มทะเลสาบสงขลาในมิติประวัติศาสตร์ โดย อาจารย์ประมวล มณีโรจน์ ผู้ร่วมอภิปราย ศาสตราจารย์ ดร. ฉัตรทิพย์ นาถสุภา ผู้ดำเนินรายการ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ยงยุทธ ชูแว่น ห้อง ๒ พื้นที่การเมือง - ห้องประชุม ๑ หอไทยนิทัศน์ การเมืองท้องถิ่นบริเวณลุ่มทะเลสาบสงขลา พ.ศ. ๒๔๓๙-๒๕๓๔ โดย อาจารย์ สารูป ฤทธิ์ชู ประวัติศาสตร์ชุมชนบริเวณป่าพรุควนเคร็งในเขตรอยต่อจังหวัดพัทลุง สงขลาและนครศรีธรรมราช โดย อาจารย์สมคิด ทองสง และคุณพิเชฐ แสงทอง พลวัตประวัติศาสตร์วัฒนธรรมท้องถิ่นท่ามกลางกระแสการเปลี่ยนแปลงตำบลคลองด่าน โดย คุณเรวดี ประเสริฐเจริญสุข เมื่อกะเหรี่ยงสวนผึ้งลุกขึ้นพูด โดย คุณวุฒิ บุญเลิศ ผู้ร่วมอภิปราย ศาสตราจารย์ ดร. อมรา พงศาพิชญ์ ผู้ดำเนินรายการ ดร.เลิศชาย ศิริชัย ห้อง ๓ พื้นที่กายภาพ และพื้นที่วัฒนธรรม - ห้องประชุม ๒ หอไทยนิทัศน์ การศึกษาวิวัฒนาการและการเปลี่ยนแปลงองค์ประกอบทางกายภาพของชุมชน ริมฝั่งลุ่มน้ำชี โดย อาจารย์ สักรินทร์ แซ่ภู่ การขยายตัวของชุมชนเมืองลุ่มน้ำชี โดย อาจารย์ ถนอม ตะนา พัฒนาของพุทธศาสนาและศาสนาอิสลามในบริเวณลุ่มทะเลสาบสงขลา ระหว่างพุทธศักราช ๒๔๔๒-๒๕๔๒ โดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ เอี่ยม ทองดี และ อาจารย์ ชัยวุฒิ พิยะกุล การแสดงพื้นบ้าน : การเปลี่ยนแปลงและความสัมพันธ์กับสังคมและวัฒนธรรม บริเวณลุ่มทะเลสาบสงขลา กรณีศึกษาหนังตะลุงและโนราหลังปฏิรูปการปกครองสมัย รัชกาลที่ ๕ (พ.ศ. ๒๔๓๗-ปัจจุบัน) โดย อาจารย์ พิทยา บุษรารัตน์ ผู้ร่วมอภิปราย รองศาสตราจารย์ ดร. มรว. อคิน รพีพัฒน์ ผู้ดำเนินรายการ ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร. ทวีศิลป์ สืบวัฒนะ หมายเหตุ อาหารว่างในห้องประชุม ๑๒.๐๐ - ๑๓.๐๐ น. พักรับประทานอาหารกลางวัน ๑๓.๐๐ – ๑๕.๐๐ น. การถอดบทเรียน “ครูผู้สร้างประวัติศาสตร์ท้องถิ่น” อาจารย์ อิงตะวัน แพลูกอินทร์ อาจารย์ จรรยา พนาวงศ์ อาจารย์ สุวิทย์ มาประสงค์ ผู้ดำเนินรายการ รองศาสตราจารย์ ดร.อรรถจักร์ สัตยานุรักษ์ ๑๕.๐๐ – ๑๖.๐๐ น. ปาฐกถา เรื่อง “พรุ่งนี้ของท้องถิ่นไทย” โดย ศาสตราจารย์ ดร.นิธิ เอียวศรีวงศ์ พิธีกรประจำวัน อาจารย์ ธวัช มณีผ่อง สอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ ฝ่ายประชาสัมพันธ์ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) โทร.0-2619-6188,6199701--จบ--

• ข่าวประวัติศาสตร์ท้องถิ่น
• ข่าวเรื่องราว
• ข่าวท้องถิ่น
• ข่าวการศึกษา
• ข่าวเรื่อง