สศท. สืบสาน รักษาภูมิปัญญางานหัตถศิลป์ไทย เชิดชูช่างฝีมือผู้สร้างสรรค์งานเรือฉลอมจิ๋ว เป็นครูศิลป์ของแผ่นดิน

ข่าวประชาสัมพันธ์ »

สถาบันส่งเสริมศิลปหัตถกรรมไทย (องค์การมหาชน) หรือ สศท. สืบสานมรดกภูมิปัญญา ควบคู่การส่งต่อคุณค่าในงานศิลปหัตถกรรมไทย ยกย่องเชิดชูเกียรติ "ครูธนเดช บุญนุ่มผ่อง" เป็นครูศิลป์ของแผ่นดิน ประจำปี 2567 งานเรือฉลอมจิ๋ว ที่จำลองมาจากเรือประมงพื้นบ้านที่สูญหายไปจากวิถีชีวิตของชาวเล ให้กลับมาเป็นที่รู้จักอีกครั้ง มีความเสมือนจริง ส่งต่อคุณค่าและภูมิปัญญางานหัตถกรรมเป็นของระลึก และเสริมบารมี

สศท. สืบสาน รักษาภูมิปัญญางานหัตถศิลป์ไทย เชิดชูช่างฝีมือผู้สร้างสรรค์งานเรือฉลอมจิ๋ว เป็นครูศิลป์ของแผ่นดิน

ครูธนเดชฯ กล่าวว่า มีความหลงใหลในการต่อเรือมาตั้งแต่เด็ก เพราะเกิดมาในครอบครัวชาวประมง ได้เห็นคุณตาประดิษฐ์เรือขาย โดยได้ตั้งชื่อว่า "เรือโป๊ะ" หรือ "เรือฉลอม" ซึ่งในอดีตนิยมใช้เป็นเรือประมงพื้นบ้าน หรือบรรทุกสินค้าไปขายตามหัวเมืองชายทะเล รูปร่างลำเรือมีประทุนโค้งกลางลำทำจากไม้ไผ่สานขัดแตะมุง เรือฉลอมเป็นเรือที่ไม่มีเครื่องยนต์ ขับเคลื่อนโดยใช้ลม และใบเรือในการแล่นเรือ ปัจจุบันเรือฉลอมแทบไม่หลงเหลือให้เห็นอีกแล้ว ครูธนเดชฯ จึงมีความต้องการรักษาภูมิปัญญาและวิถีชีวิตชาวประมงแบบดั้งเดิม จึงได้สืบสานการต่อเรือจิ๋ว และเรียนรู้ฝึกฝนนานกว่า 3 ปี จึงจะสามารถสร้างสรรค์เรือออกมาได้อย่างสวยงาม สมจริง จนได้รับการยอมรับว่าสามารถต่อเรือจิ๋วได้สัดส่วนใกล้เคียงกับเรือฉลอมจริงอย่างมาก และยังได้ประยุกต์การทำเรือฉลอมจากเดิมที่ใช้ตะปูติดสัดส่วนต่าง ๆ ซึ่งจะทำให้เกิดสนิม จึงเปลี่ยนมาใช้ไม้ไผ่เหลาให้เป็นเส้นเล็กๆ แล้วนำมาประกอบสัดส่วนต่าง ๆ แทนตะปู ทั้งหมดต้องอาศัยทักษะเชิงช่างในด้านงานไม้ โดยเริ่มจากเตรียมไม้สักให้ได้ขนาดตามแบบเรือ จากนั้นประกอบตัวเรือตามสัดส่วนที่ได้จำลองมา โดยเริ่มต้นจากการขึ้นกระดูกงูที่จะเชื่อมต่อส่วนต่าง ๆ ของเรือเข้าด้วยกัน ต่อด้วยการสอดโขนหัว โขนท้ายเรือของลำเรือ โดยขั้นตอนนี้จะทำพิธีอัญเชิญแม่ย่านางเช่นเดียวกับพิธีกรรมแบบดั้งเดิมเพราะเปรียบเหมือนขวัญของเรือ และสุดท้ายทำการประกอบเรือส่วนต่าง ๆ ทาสี และเคลือบให้มีความเงางาม สมจริงทุกประการ

นอกจากนี้ เรือฉลอมจิ๋วที่ครูสร้างสรรค์ขึ้นจะเป็นเรือฉลอมมงคลที่สัดส่วนทุกชิ้นลงท้ายด้วยเลข 9 หรือเมื่อนำมาบวกกันแล้วจะได้ผลลัพธ์เป็นเลข 9 ได้แก่ กาบเรือใช้ประกอบฝั่งละ 9 แผ่น ไม้ทั้งหมดที่ใช้ในการประกอบเรือทั้งหมด 27 แผ่น ความยาวเรือลำใหญ่มีขนาด 54 เซนติเมตร และเรือขนาดเล็กมีความยาว 36 เซนติเมตร เป็นเวลากว่า 20 ปี แล้ว ที่ครูธนเดชฯ ได้ยึดการสร้างสรรค์เรือฉลอมจิ๋วเป็นอาชีพ โดยตั้งปณิธานที่จะเผยแพร่ให้คนทั่วไปรู้จักเรือฉลอมมากยิ่งขึ้น เพราะเรือฉลอมนั้นแสดงให้เห็นถึงวิถีชีวิตความเป็นอยู่ของชาวประมงในอดีต และได้สูญหายไปจากท้องทะเลหัวหินมาเนิ่นนาน เพื่อเป็นการรักษามรดกทางภูมิปัญญาในงานศิลปหัตถกรรมต่อเรือจิ๋วให้คงอยู่สืบต่อไป


ข่าวสถาบันส่งเสริมศิลปหัตถกรรมไทย+ครูศิลป์ของแผ่นดินวันนี้

สศท.ชวนสัมผัส "หัตถศิลป์ที่คิดถึง" สืบสานคุณค่างานหัตถกรรมใกล้สูญหาย ในงานอัตลักษณ์แห่งสยาม ครั้งที่ 15

สถาบันส่งเสริมศิลปหัตถกรรมไทย (องค์การมหาชน) หรือ สศท. มุ่งมั่นสืบสานภูมิปัญญา สะท้อนคุณค่างานศิลปหัตถกรรมไทย รวบรวมหัตถกรรมทรงคุณค่า หาชมยาก และใกล้จะสูญหาย ในงาน "อัตลักษณ์แห่งสยาม ครั้งที่ 15" ในโซน "หัตถศิลป์ที่คิดถึง" จัดแสดงในรูปแบบ Live Exhibition เพื่อให้ผู้ที่เข้าร่วมงานได้สัมผัสความงดงามในงานศิลปหัตถกรรมไทยอย่างใกล้ชิด ด้วยการสาธิตกระบวนการสร้างสรรค์ผลงานหัตถกรรมชิ้นเอก ถ่ายทอดเทคนิค กระบวนการกว่าจะมาเป็นชิ้นงานเสร็จสมบูรณ์ โดยครูศิลป์ของแผ่นดิน ครูช่างศิลปหัตถกรรม

สถาบันส่งเสริมศิลปหัตถกรรมไทย (องค์การมหา... SACIT Concept 2023 เชิญชวนเหล่านักออกแบบร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ — สถาบันส่งเสริมศิลปหัตถกรรมไทย (องค์การมหาชน) หรือ สศท. ได้ดำเนินการจั...

สถาบันส่งเสริมศิลปหัตถกรรมไทย (องค์การมหา... SACIT Concept 2023 เชิญชวนเหล่าผู้ผลิตงานศิลปหัตถกรรมร่วมเป็นส่วนหนึ่งในการพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์ — สถาบันส่งเสริมศิลปหัตถกรรมไทย (องค์การมหาชน) หรือ สศท. ไ...

สถาบันส่งเสริมศิลปหัตถกรรมไทย (องค์การมหา... สศท. เชิดชูครูผู้สืบสานภูมิปัญญางานหัตถกรรมแทงหยวกที่ใกล้สูญหาย — สถาบันส่งเสริมศิลปหัตถกรรมไทย (องค์การมหาชน) หรือ สศท. ส่งต่อองค์ความรู้ งานศิลปหัตถกรรม...

สถาบันส่งเสริมศิลปหัตถกรรมไทย (องค์การมหา... "หุ่นกระติบ" งานหัตถกรรมถิ่นอีสาน จากภูมิปัญญาครูหมอลำหุ่นกระบอก — สถาบันส่งเสริมศิลปหัตถกรรมไทย (องค์การมหาชน) หรือ สศท. ส่งต่อองค์ความรู้ในงานศิลปหัตถกร...