เมื่อเร็ว ๆ นี้กลุ่มอนุรักษ์พันธ์ข้าวพื้นบ้าน บ้านนาเยีย ตำบลนาเยีย อำเภอนาเยีย จังหวัดอุบลราชธานี จัดงาน “ตุ้มโฮมพี่น้อง ดำนานำกัน ฮักแพงแบ่งปัน พันธ์ข้าวพื้นบ้าน” ขึ้น ณ แปลงอนุรักษ์พันธุ์ข้าวพื้นบ้านบ้านนาเยีย โดยเชิญเครือข่ายชาวบ้านที่ทำนาด้วยข้าวพันธุ์พื้นบ้านในจังหวัดอุบลราชธานีเข้าร่วมกว่า 10 หมู่บ้าน จำนวนผู้เข้าร่วมกว่า 100 คน
          การจัดงานมีวัตถุประสงค์เพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณ์การทำนาอินทรีย์ และการอนุรักษ์พันธ์ข้าวพื้นบ้าน เทคนิคการทำนา การสร้างแรงจูงใจให้ชาวนากลุ่มอื่นเปลี่ยนวิธีการทำนาโดยหันมาทำนาด้วยข้าวพันธ์พื้นบ้าน ลดสารเคมีทางการเกษตรมากขึ้น รวมทั้งเป็นการสื่อสารต่อผู้บริโภคในจังหวัดอุบลราชธานีให้ตระหนักและเห็นคุณค่าของข้าวพันธุ์พื้นบ้านมากขึ้น ภายใต้การสนับสนุนของแผนงานขับเคลื่อนนโยบายความมั่นคงทางอาหารเพื่อสังคม มูลนิธิชีววิถี และโครงการข้าวปลาอาหารอีสานมั่นยืนจังหวัดอุบลราชธานี
          นายนิยม เจริญ ผู้ประสานงานกลุ่มอนุรักษ์พันธุ์ข้าวพื้นบ้าน บ้านนาเยีย กล่าวว่า กิจกรรมมีการลงแขกดำนา ในแปลงรวมจำนวน 10 ไร่ ซึ่งทางกลุ่มอนุรักษ์พันธุ์ข้าวพื้นบ้านฯ ได้ขอเช่าที่นากับชาวบ้านในหมู่บ้านนาเยีย เพื่อใช้เป็นแปลงสาธิตการทำนาด้วยข้าวพันธุ์พื้นบ้านจำนวน 2 สายพันธุ์ได้แก่ ข้าวหอมสามกอ ซึ่งเป็นข้าวที่มีน้ำตาลน้อยที่สุด เหมาะสำหรับผู้ป่วยโรคเบาหวาน รวมทั้งข้าวพันธุ์โสมมาลี ซึ่งเป็นข้าวพันธุ์พื้นบ้านดั้งเดิม
          นอกจากกิจกรรมดำนารวมยังมีเวทีเสวนา “เว้านัวหัวม่วน เป็นหยังจั่งเฮ็ดข้าวพื้นบ้าน” โดยตัวแทนเกษตรกรในเครือข่ายจากหลายหมู่บ้าน เช่น พ่อคำพวง ทัดเทียม เกษตรกรอินทรีย์ และปราชญ์ชาวบ้านจากอำเภอสำโรง พ่อแดง หาทวี เกษตรกรตัวอย่างเจ้าของรางวัลระพีวิจัย อำเภอสว่างวีระวงศ์ พ่อหำ วีระพล โพธิ์พา นักอนุรักษ์ปรับปรุงพันธ์ข้าวพื้นบ้านจากอำเภอตระการพืชผล แม่สั้น ทองมวย มีสง่า ผู้หันมาทำนาอินทรีย์และข้าวพันธ์พื้นบ้านจากการได้รับผลกระทบจากสารเคมีกำจัดศรัตรูพืช อำเภอสำโรง มาให้ข้อมูลว่าทำไมต้องทำนาด้วยข้าวพันธุ์พื้นบ้าน โดยมีนายพนา ใจตรง เครือข่ายข้าวปลาอาหารอีสานมั่นยืนเป็นผู้ชวนคุย ผู้ร่วมเสวนาต่างสะท้อนข้อมูลว่า ข้าวพันธุ์พื้นบ้านเป็นพันธุ์ดั้งเดิมที่คนรุ่นพ่อรุ่นแม่ใช้ดำนา ซึ่งมีคุณสมบัติเหมาะกับสภาพดินในภาคอีสาน เพราะมีทั้งนาดอน นาลุ่ม นากลาง ทำให้ได้ผลผลิตที่ดี รวมทั้งมีคุณสมบัติที่เป็นประโยชน์ต่อร่างกาย บางสายพันธุ์รักษาหรือต้านโรคภัยไข้เจ็บได้ ซึ่งปัจจุบันพบว่าข้าวพันธุ์พื้นบ้านเลือนหายไปจากท้องนาเนื่องจากการสนับสนุนข้าวสายพันธ์กระแสหลักจากภาครัฐไม่กี่สายพันธ์ หากชาวบ้านไม่รวมตัวกันอนุรักษ์ไว้จะต้องสูญหายไปแน่นอน
          นอกจากการอนุรักษ์พันธุ์ข้าวพื้นบ้าน ทางเครือข่ายฯยังมีการส่งเสริมเชิงธุรกิจโดยแปรรูปข้าวพันธุ์พื้นบ้านเพื่อจำหน่ายให้แก่ผู้บริโภคคนเมืองทั้งในระดับชุมชนและจังหวัด สนใจแลกเปลี่ยนเรียนรู้การทำนาด้วยข้าวพันธุ์พื้นบ้าน ติดต่อ นายนิยมเจริญ ผู้ประสานงานกลุ่มอนุรักษ์พันธุ์ข้าวพื้นบ้าน บ้านนาเยีย โทรศัพท์ 084-9585785
                    
                                                                                                                                        
                                                            
                                                                                                                            
                                                            
                                                                                                                            
                                                            
                                                                                                                            
                                                                                                                            
                            
                            สสส.จับมือท้องถิ่นวังสะพุง ดึงตั้งสภาชุมชนร่วมคิดร่วมทำ แก้ปัญหาขยะล้นเมือง ส่งผลบ้านสะอาดปราศจากขยะ
                        
                            บ้านโพธิ์ศรีใต้ จ.อุบลฯ รวมพลังชุมชน แก้ปัญหาเด็กติดเกมส์
                        
                            สสส.หนุน โคราชโมเดล "ปลอดบุหรี่โดยใช้ชุมชนเป็นฐาน" โชว์นวัตกรรมดีเด่น ช่วยคนเลิกบุหรี่
                        
                            ไซดักขยะ นวัตกรรมเพื่อสิ่งแวดล้อมในชุมชนที่ศรีสะเกษ
                        
                            “ดึงวัยโจ๋ ฟื้นกลองยาว” เปลี่ยนหมู่บ้านกลุ่มเสี่ยง สู่ชุมชนน่าอยู่ ที่ดงจงอาง ยโสธร
                        
                            สุดทึ่ง!! เปลี่ยนรั้วเป็นสวนผักประหยัดปีละล้าน
                        
                            ชุมชนหนองกองแก้ว ขอนแก่น ผุด “หลุมซึม” กรองสารเคมีจากการย้อมผ้าไหม
                        
                            ชุมชนด้ามพร้า เมืองอุบล ตั้งสภาหมู่บ้าน แก้ขยะล้นชุมชน