กระทรวงเกษตรฯ วางแนวทางการผลิตและกระจายเมล็ดพันธุ์ข้าว ปี 59 ให้เพียงพอต่อความต้องการของเกษตรกรที่นำไปเพาะปลูกในแต่ละพื้นที่ เดินหน้าผลิตเมล็ดพันธุ์เพื่อซื้อขายในตลาด พร้อมส่งเสริมผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวไว้ใช้เองในครัวเรือน

          นายธีรภัทร ประยูรสิทธิ ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ เปิดเผยว่า กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ได้วางแนวทางการผลิตและการกระจายเมล็ดพันธุ์ข้าวให้เพียงพอทั่วถึงและทันเวลาที่เกษตรกรต้องการนำไปเพาะปลูกในแต่ละพื้นที่ โดยคาดการณ์ว่าในปี 2562 ประเทศไทยจะมีพื้นที่ปลูกข้าวเฉลี่ยปีละ 73 ล้านไร่ แยกเป็นนาปี 60 ล้านไร่ และนาปรัง 13 ล้านไร่ เกษตรกรจะต้องใช้เมล็ดพันธุ์ข้าว ปีละ 1.1 ล้านตัน เนื่องจากปัจจุบันมีการดำเนินงานนโยบายการปรับโครงสร้างการผลิตข้าว โดยการลดพื้นที่ปลูกในเขตไม่เหมาะสม และส่งเสริมการลดอัตราการใช้เมล็ดพันธุ์ โดยแยกเป็นเมล็ดพันธ์ที่ต้องการซื้อขายในตลาด 800,000 ตัน และเมล็ดพันธุ์ข้าวที่ชาวนาเก็บไว้ใช้เอง 300,000 ตัน ขณะที่การผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวในปัจจุบันมีกำลังการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวชั้นพันธุ์จำหน่าย รวมทั้งสิ้น 515,000 ตัน ประกอบด้วย กรมการข้าว 67,000 ตัน ศูนย์ข้าวชุมชน 113,000 ตัน สหกรณ์การเกษตร 35,000 ตัน และผู้ประกอบการภาคเอกชน 300,000 ตัน ซึ่งเมล็ดพันธุ์ที่ผลิตได้ในปัจจุบันยังต่ำกว่าความต้องการซื้อขายในตลาดอีก จำนวน 285,000 ตัน 
          นายธีรภัทร กล่าวต่อไปว่า หากจะผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวให้เพียงพอต่อความต้องการซื้อขายในตลาด จำนวน 800,000 ตัน จะต้องเพิ่มปริมาณการผลิตจากเดิมจำนวน 285,000 ตัน โดยภาครัฐ ภาคเอกชน และเกษตรกร จะต้องร่วมมือกันเพิ่มกำลังการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว ซึ่งกรมการข้าวได้เสนอแนวทาง ดังนี้ 1.สร้างศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวเพิ่มเติมอีก 15 ศูนย์ เดิมมี 23 ศูนย์ ซึ่งจะผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวได้เพิ่มอีก 48,000 ตัน 2.จัดตั้งศูนย์ข้าวชุมชน เพิ่มเติมอีก 1,200 ศูนย์ เดิมมี 1,650 ศูนย์ ซึ่งจะผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวได้เพิ่มอีก 87,000 ตัน 3.สนับสนุนให้สหกรณ์ผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว 86 แห่ง ซึ่งจะเพิ่มกำลังการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวได้อีก 5,000 ตัน และ 4. ส่งเสริมสนับสนุนผู้ประกอบการรายใหม่เพิ่มเติมอีก 80 ราย เดิมมี 287 ราย ซึ่งจะผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวได้เพิ่มอีก 145,000 ตัน สำหรับเมล็ดพันธุ์ที่เกษตรกรเก็บไว้ใช้เองมี 300,000 ตัน หน่วยงานภาครัฐจะต้องถ่ายทอดความรู้ให้เกษตรกรให้เก็บรักษาเมล็ดพันธุ์อย่างถูกวิธี ส่งเสริมการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวไว้ใช้เองในครัวเรือน และจัดตั้งธนาคารเมล็ดพันธุ์ข้าวในชุมชน
          ทั้งนี้ ในปี 2559 หน่วยงานที่เกี่ยวข้องมีแผนการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวให้สอดรับกับแนวทางการผลิตและกระจายเมล็ดพันธุ์ข้าว โดยการผลิตเมล็ดพันธุ์เพื่อซื้อขายในตลาด จำนวน 441,852 ตัน มีแนวทางดังนี้ 1. กรมการข้าว โดยศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าว 23 แห่ง จะผลิตเมล็ดพันธุ์ 78,000 ตัน อยู่ระหว่างการก่อสร้างศูนย์เมล็ดพันธุ์ข้าวเพิ่มเติม 5 ศูนย์ และกรมการข้าวจะเสนอของบประมาณในการจัดตั้งเพิ่มเติมในปี 2560 อีก 5 ศูนย์ 2. สหกรณ์ผู้ผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว 86 แห่ง จะผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าว 37,500 ตัน โดยกรมส่งเสริมสหกรณ์ให้การสนับสนุนการดำเนินงาน 3.ชมรม สมาคมผู้ผลิตและจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ 287 แห่ง จะผลิตเมล็ดพันธุ์ 250,000 ตัน โดยจะส่งเสริมสนับสนุนให้เพิ่มผู้ประกอบการใหม่เพิ่มเติมอีก 80 ราย รวมทั้งส่งเสริมเครือข่ายผู้ผลิตและจำหน่ายเมล็ดพันธุ์ให้มีความเข้มแข็ง และ 4. ศูนย์ข้าวชุมชน 1,650 แห่ง จะผลิตเมล็ดพันธุ์ 76,352 ตัน ส่วนการส่งเสริมการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวไว้ใช้เองในครัวเรือน จำนวน 30,392 ตัน กรมการข้าวจะดำเนินโครงการธนาคารเมล็ดพันธุ์ข้าว จำนวน 73 แห่ง รวมผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวได้ปีละ 14,600 ตัน และโครงการส่งเสริมการผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวในครัวเรือน จำนวน 29 จังหวัด ซึ่งสามารถผลิตเมล็ดพันธุ์ข้าวได้ 15,792 ตัน