เมื่อวันที่ ๒๐ กรกฎาคม ๒๕๖๐ ณ ห้องประชุมศูนย์ประสานงานแผนพัฒนาท้องถิ่น อำเภอนครไทย พิษณุโลก สถานอารยธรรมศึกษา โขง-สาละวิน มหาวิทยาลัยนเรศวรจัดโครงการ "การจัดการชุมชนท่องเที่ยวบนพื้นที่ภูลมโลและพื้นที่เชื่อมโยงอย่างยั่งยืน" ขึ้น เพื่อนำเสนอผลการดำเนินงานวิจัย นำโดย ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วศิน ปัญญาวุธตระกูล ผู้อำนวยการสถานอารยธรรมศึกษา โขง-สาละวิน และ ดร.วารัชต์ มัธยมบุรุษ จากมหาวิทยาลัยพะเยา
"จากการดำเนินงานวิจัยตลอดระยะเวลากว่า ๑ ปีที่ผ่านมา ได้สร้างความร่วมมือกับชุมชนและองค์กรที่เกี่ยวข้อง เพื่อแก้ปัญหาความแออัดของนักท่องเที่ยว สถานที่จอดรถ เส้นทางการท่องเที่ยว ความสะอาด สาธารณูปโภค การอำนวยความสะดวกต่าง ๆ ตลอดจนการมีส่วนร่วมและสร้างรายได้ให้ชุมชน จนนำมาสู่การจัดทำรูปแบบที่เหมาะสมในการพัฒนาศักยภาพของชุมชน ตลอดจนการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยภายนอก ปัจจัยภายในของชุมชน ท่องเที่ยวบนพื้นที่ภูลมโลและพื้นที่เชื่อมโยงอย่างยั่งยืน ก่อให้เกิดวิสัยทัศน์ การเปลี่ยนผู้ประกอบการให้เป็นเจ้าบ้านที่ดี โดยการสร้างสำนึกความเป็นเจ้าของชุมชน มิใช่ผู้ประกอบการ ที่มุ่งเน้นผลตอบแทนทางเศรษฐกิจเพียงอย่างเดียว ตลอดจนการสร้างเครือข่ายและพันธมิตรทางเศรษฐกิจระหว่างชุมชน องค์กรเอกชนและภาครัฐ ในการเป็นหุ้นส่วนทางสังคมด้วยแผนพัฒนาชุมชนท่องเที่ยวบนพื้นที่สูงแบบมีส่วนร่วม รวมถึงการเปลี่ยนจุดอ่อนด้วยการนำเสนอจุดแข็งของการทำวัฒนธรรมชาวเขาสู่การทำให้เป็นสินค้าประจำท้องถิ่น"
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วศิน ปัญญาวุธตระกูล กล่าวต่อว่า "ในระหว่างการวิจัยได้มีการสร้างจิตสำนึกการรักษาสิ่งแวดล้อมจากการใช้ถุงกระดาษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน นอกจากนี้ยังมีการพัฒนาสร้างผลิตผลใหม่ เพื่อเป็นกิจกรรมการท่องเที่ยวของชุมชนประกอบให้เกิดรายได้ ได้แก่ มันเผาและชาสีชมพู พร้อมเพิ่มแนวทางจัดการที่สามารถเที่ยวได้ตลอดปี ๓๖๕ วัน เที่ยวไม่หมด สอดคล้องกับผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ที่ผลิตในชุมชน"
จากนั้นเป็นการอภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ประเด็น การพัฒนาเพื่อการวางแผนอนาคต (Scenario Planning) ของชุมชนท่อง เที่ยวและการจัดการท่องเที่ยวของชุมชนฯ โดยมีผู้แทนจากชุมชน อุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้า การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงานพิษณุโลก สำนักงานพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนเลย (อพท.๕) องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และสถาบันการศึกษาในพื้นที่ที่เกี่ยวข้อง ให้การตอบรับนำผลการวิจัยไปเป็นแนวทางการปฏิบัติในรูปแบบการจัดการการท่องเที่ยวชุมชนแบบมีส่วนร่วม
ทั้งนี้ นายนัฐวัฒน์ ภูวเกียรติกุล รองนายกองค์การบริหารส่วนตำบลเนินเพิ่ม อำเภอนครไทย ให้สัมภาษณ์ว่า "ทางชุมชนบ้านร่องกล้าได้จัดทำเส้นทางการท่องเที่ยวเกษตรเชิงนิเวศน์โดยชุมชน นอกจากฤดูหนาว ช่วงซากุระหรือพญาเสือโคร่งบานแล้ว ในฤดูฝนนักท่องเที่ยวจะได้สัมผัสวิถีชุมชนที่แตกต่างจากพื้นราบ ได้แก่ การปลูกกะหล่ำปลี และไม้ผลอื่น ๆ เช่น ลูกพลับ กาแฟ สตรอเบอรี่ มัลเบอรี่ ท่ามกลางบรรยากาศและภูมิทัศน์อันสวยงาม สดชื่น ส่วนฤดูร้อน เรามีเส้นทางเดินป่า สำรวจถ้ำ ฝายที่สร้างโดยพรรคคอมมิวนิสต์ ลานกุหลาบขาว รอยพระพุทธบาท ตลอดจนการพักค้างแรมในป่า นอกจากนี้ยังได้ศึกษาการดำรงชีวิต ประเพณี ค่านิยมของชาวม้ง มีตลาดนัดเด็กดอย มัคคุเทศก์น้อย ที่สำคัญได้มีการปลูกฝังให้คนรุ่นใหม่เห็นความสำคัญของป่า สร้างจิตสำนึกในการดูแลรักษาป่าอีกด้วย"
โครงการวิจัยการจัดการชุมชนท่องเที่ยวบนพื้นที่สูง กรณีศึกษาภูลมโลและพื้นที่เชื่อมโยงอย่างยั่งยืน ได้รับการสนับสนุนทุนวิจัยจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) เพื่อสร้างความยั่งยืนด้านการท่องเที่ยว พิษณุโลก-เพชรบูรณ์-เลย ในรูปแบบการจัดการร่วมของชุมชนท่องเที่ยวหลายพื้นที่หลายหน่วยงาน บนฐานนิเวศวัฒนธรรมร่วมกัน โดยได้รับความร่วมมือจากทุกฝ่าย ทั้งในส่วนจังหวัดพิษณุโลก กองทัพภาคที่ ๓ ชุมชน อุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้า องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงานพิษณุโลก สมาคมธุรกิจท่องเที่ยวจังหวัดพิษณุโลก ผู้ประกอบการ องค์กรด้านการท่องเที่ยวและวัฒนธรรม
"จากการดำเนินงานวิจัยตลอดระยะเวลากว่า ๑ ปีที่ผ่านมา ได้สร้างความร่วมมือกับชุมชนและองค์กรที่เกี่ยวข้อง เพื่อแก้ปัญหาความแออัดของนักท่องเที่ยว สถานที่จอดรถ เส้นทางการท่องเที่ยว ความสะอาด สาธารณูปโภค การอำนวยความสะดวกต่าง ๆ ตลอดจนการมีส่วนร่วมและสร้างรายได้ให้ชุมชน จนนำมาสู่การจัดทำรูปแบบที่เหมาะสมในการพัฒนาศักยภาพของชุมชน ตลอดจนการวิเคราะห์ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยภายนอก ปัจจัยภายในของชุมชน ท่องเที่ยวบนพื้นที่ภูลมโลและพื้นที่เชื่อมโยงอย่างยั่งยืน ก่อให้เกิดวิสัยทัศน์ การเปลี่ยนผู้ประกอบการให้เป็นเจ้าบ้านที่ดี โดยการสร้างสำนึกความเป็นเจ้าของชุมชน มิใช่ผู้ประกอบการ ที่มุ่งเน้นผลตอบแทนทางเศรษฐกิจเพียงอย่างเดียว ตลอดจนการสร้างเครือข่ายและพันธมิตรทางเศรษฐกิจระหว่างชุมชน องค์กรเอกชนและภาครัฐ ในการเป็นหุ้นส่วนทางสังคมด้วยแผนพัฒนาชุมชนท่องเที่ยวบนพื้นที่สูงแบบมีส่วนร่วม รวมถึงการเปลี่ยนจุดอ่อนด้วยการนำเสนอจุดแข็งของการทำวัฒนธรรมชาวเขาสู่การทำให้เป็นสินค้าประจำท้องถิ่น"
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.วศิน ปัญญาวุธตระกูล กล่าวต่อว่า "ในระหว่างการวิจัยได้มีการสร้างจิตสำนึกการรักษาสิ่งแวดล้อมจากการใช้ถุงกระดาษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน นอกจากนี้ยังมีการพัฒนาสร้างผลิตผลใหม่ เพื่อเป็นกิจกรรมการท่องเที่ยวของชุมชนประกอบให้เกิดรายได้ ได้แก่ มันเผาและชาสีชมพู พร้อมเพิ่มแนวทางจัดการที่สามารถเที่ยวได้ตลอดปี ๓๖๕ วัน เที่ยวไม่หมด สอดคล้องกับผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ที่ผลิตในชุมชน"
จากนั้นเป็นการอภิปรายแลกเปลี่ยนความคิดเห็น ประเด็น การพัฒนาเพื่อการวางแผนอนาคต (Scenario Planning) ของชุมชนท่อง เที่ยวและการจัดการท่องเที่ยวของชุมชนฯ โดยมีผู้แทนจากชุมชน อุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้า การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงานพิษณุโลก สำนักงานพื้นที่พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืนเลย (อพท.๕) องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และสถาบันการศึกษาในพื้นที่ที่เกี่ยวข้อง ให้การตอบรับนำผลการวิจัยไปเป็นแนวทางการปฏิบัติในรูปแบบการจัดการการท่องเที่ยวชุมชนแบบมีส่วนร่วม
ทั้งนี้ นายนัฐวัฒน์ ภูวเกียรติกุล รองนายกองค์การบริหารส่วนตำบลเนินเพิ่ม อำเภอนครไทย ให้สัมภาษณ์ว่า "ทางชุมชนบ้านร่องกล้าได้จัดทำเส้นทางการท่องเที่ยวเกษตรเชิงนิเวศน์โดยชุมชน นอกจากฤดูหนาว ช่วงซากุระหรือพญาเสือโคร่งบานแล้ว ในฤดูฝนนักท่องเที่ยวจะได้สัมผัสวิถีชุมชนที่แตกต่างจากพื้นราบ ได้แก่ การปลูกกะหล่ำปลี และไม้ผลอื่น ๆ เช่น ลูกพลับ กาแฟ สตรอเบอรี่ มัลเบอรี่ ท่ามกลางบรรยากาศและภูมิทัศน์อันสวยงาม สดชื่น ส่วนฤดูร้อน เรามีเส้นทางเดินป่า สำรวจถ้ำ ฝายที่สร้างโดยพรรคคอมมิวนิสต์ ลานกุหลาบขาว รอยพระพุทธบาท ตลอดจนการพักค้างแรมในป่า นอกจากนี้ยังได้ศึกษาการดำรงชีวิต ประเพณี ค่านิยมของชาวม้ง มีตลาดนัดเด็กดอย มัคคุเทศก์น้อย ที่สำคัญได้มีการปลูกฝังให้คนรุ่นใหม่เห็นความสำคัญของป่า สร้างจิตสำนึกในการดูแลรักษาป่าอีกด้วย"
โครงการวิจัยการจัดการชุมชนท่องเที่ยวบนพื้นที่สูง กรณีศึกษาภูลมโลและพื้นที่เชื่อมโยงอย่างยั่งยืน ได้รับการสนับสนุนทุนวิจัยจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.) เพื่อสร้างความยั่งยืนด้านการท่องเที่ยว พิษณุโลก-เพชรบูรณ์-เลย ในรูปแบบการจัดการร่วมของชุมชนท่องเที่ยวหลายพื้นที่หลายหน่วยงาน บนฐานนิเวศวัฒนธรรมร่วมกัน โดยได้รับความร่วมมือจากทุกฝ่าย ทั้งในส่วนจังหวัดพิษณุโลก กองทัพภาคที่ ๓ ชุมชน อุทยานแห่งชาติภูหินร่องกล้า องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย สำนักงานพิษณุโลก สมาคมธุรกิจท่องเที่ยวจังหวัดพิษณุโลก ผู้ประกอบการ องค์กรด้านการท่องเที่ยวและวัฒนธรรม
9 จินตศิลป์แผ่นดินพ่อ ศิลปะแห่งความพอเพียง เรียบง่าย รู้จักให้ ด้วยหัวใจศรัทธา
กองส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยนเรศวร ต้อนรับรายการแรลลี่ท่องเที่ยว “The Road to Saigon” จากเชียงใหม่สู่ไซง่อนด้วยรถหรูคลาสสิคโบราณ พร้อมมอบผ้าทอนาโนเทคโนโลยี นวัตกรรมสินค้าเพื่อการท่องเที่ยว
ม.นเรศวรจัด One day Trip บ้านยายคำ บุรีรัมย์ พร้อมออกแบบออกแบบผ้าทอลวดลายใหม่ “ดอกดิน”
“แลศิลป์ ถิ่นละโว้” จากปากกา ยา น้ำชา กาแฟ สู่ศิลปะที่มากกว่าความงาม
กองส่งเสริมศิลปวัฒนธรรม ม.นเรศวร จับมือ สำนักงานท่องเที่ยวและกีฬาจังหวัดสุโขทัย ยกระดับสินค้าพื้นเมืองจังหวัดสุโขทัยสู่นวัตกรรมสินค้าที่ระลึกเพื่อการท่องเที่ยว
ม.นเรศวรจับมือศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร นำร่อง ๙ โรงเรียนภาคเหนือตอนล่าง สร้างมิติใหม่และโมเดลต้นแบบการเขียนประวัติศาสตร์ท้องถิ่น
“ศิลปกรรมสัญจร” โดย หอศิลป์ศุภโชค ดิ อาร์ต เซ็นเตอร์ ณ หอศิลป์มหาวิทยาลัยนเรศวร ผลงานศิลปะร่วมสมัย ฉีกแนว หลุดกรอบ ฝีมือศิลปินหน้าใหม่ ไฟแรง