สสส. ร่วมกับ ม. มหิดล เปิดตัว หลักสูตรวัยเพชรรู้เท่าทันสื่อ

ที่สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเอเชีย มหาวิทยาลัยมหิดล ร่วมกับ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) จัดเวทีประชุมเชิงปฏิบัติการ “สานพลังนักสื่อสารวัยเพชร สร้างสังคมสูงอายุรู้ทันสื่อ” เปิดตัว "หลักสูตรวัยเพชรรู้ทันสื่อ" หลักสูตรพร้อมใช้เพื่อเสริมสร้างการรู้เท่าทันสื่อให้แก่ผู้สูงอายุ พร้อมลงนามบันทึกข้อตกลงความร่วมมือระดับประเทศ ร่วมกับ กรมกิจการผู้สูงอายุ กระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์(พม.) และตัวแทนองค์กรท้องถิ่น 5 แห่ง เพื่อเป็นกำลังสำคัญในการขับเคลื่อนหลักสูตรในโรงเรียนผู้สูงอายุกว่า 2,000 แห่งทั่วประเทศ

ดร.นพ.ไพโรจน์ เสาน่วม ผู้ช่วยผู้จัดการกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) และรักษาการผู้อำนวยการสำนักสร้างเสริมระบบสื่อและสุขภาวะทางปัญญา สสส. กล่าวว่า ปี 2564 ประเทศไทยก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงวัยโดยสมบูรณ์ (Complete Aged Society) จึงต้องเตรียมพร้อมปัจจัยสุขภาพในทุกด้าน โดยเฉพาะสื่อซึ่งมีอิทธิพลสำคัญต่อโลกยุคใหม่ จากข้อมูลการสำรวจโดยสำนักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ปี 2562 พบว่า ผู้สูงวัยใช้อินเทอร์เน็ตสูงถึง 10 ชม.ต่อวัน และร้อยละ 75 ตกเป็นเหยื่อของข่าวลวง ถูกหลอกลวงขายสินค้า สสส. จึงร่วมกับภาคีเครือข่ายทั้งระดับประเทศและองค์กรส่วนท้องถิ่น ผลักดันหลักสูตรวัยเพชรรู้ทันสื่อ นำร่องพัฒนาศักยภาพผู้สูงอายุ โดยมีการจัดทำหลักสูตรเป็นคู่มือเพื่อสะดวกต่อการนำไปใช้ และจัดทำในรูปแบบหนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (e-Book) เพื่อช่วยกันสร้างสังคมวิถีชีวิตสุขภาวะ และสร้างพลังให้ผู้สูงอายุก้าวข้ามขีดจำกัดไปเป็นนักสื่อสารสุขภาวะวัยเพชร เป็นพลเมืองสูงวัยเท่าทันสื่อ

รศ.ดร.นันทิยา ดวงภุมเมศ หัวหน้าโครงการวิจัยที่ผลิตหลักสูตรวัยเพชรรู้ทันสื่อและนักสื่อสารสุขภาวะวัยเพชร ครู ก สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเอเชีย มหาวิทยาลัยมหิดล กล่าวว่า มหาวิทยาลัยมหิดล มุ่งสร้าง พฤฒพลัง (Active Aging) ให้ผู้สูงอายุได้มีสุขภาวะกาย ใจ ปัญญาที่สมบูรณ์ ใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุขและสามารถพึ่งพาตนเองได้ โดยสนับสนุนให้ทำงานวิจัยที่สามารถสร้างผลกระทบทางสังคมได้จริง ร่วมกับ สสส. พัฒนาหลักสูตรวัยเพชรรู้ทันสื่อ นับเป็นนวัตกรรมทางสังคม ที่บูรณาการความรู้ทางวิชาการด้านรู้เท่าทันสื่อ การเรียนรู้ของผู้สูงอายุ และทุนทางวิถีวัฒนธรรมไทย มีการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วมอย่างต่อเนื่องผ่านการทดลองและทดสอบในโรงเรียนผู้สูงอายุนำร่อง 5 โรง จนสำเร็จออกมาเป็นหลักสูตรที่ง่าย สนุก สอดคล้องกับวัฒนธรรมผู้สูงวัยของไทย ช่วยสร้างทักษะความรู้เท่าทันสื่อ เสริมพลังให้ผู้สูงอายุที่ทำหน้าที่ ครู ก รู้สึกว่าตัวเองมีคุณค่า มีเป้าหมายในการดำเนินชีวิต นำไปสู่การพัฒนาผู้สูงวัยให้เป็นพลังในการช่วยเปลี่ยนแปลงสังคม

นางสุจิตรา พิทยานรเศรษฐ์ อธิบดีกรมกิจการผู้สูงอายุ กล่าวว่า สื่อนับเป็นเรื่องสำคัญสำหรับผู้สูงอายุ กรมกิจการผู้สูงอายุให้ความสำคัญในการนำสื่อมาใช้กับผู้สูงวัยอย่างต่อเนื่อง ดังเห็นได้จากช่วงโควิด-19 ที่ผ่านมา กรมกิจการผู้สูงอายุได้นำสื่อมาใช้ในการสื่อสารทำความเข้าใจกับกลุ่มผู้สูงวัยในศูนย์ต่างๆ อย่างได้ผล ดังนั้น จึงเป็นเรื่องน่ายินดียิ่ง ที่วันนี้ทั้ง สสส. และ สถาบันวิจัยภาษาและวัฒนธรรมเอเชีย มหาวิทยาลัยมหิดล ได้ร่วมมือกันพัฒนานวัตกรรมหลักสูตรวัยเพชรรู้ทันสื่อนี้ขึ้นมา ซึ่งจะเป็นผลดี ช่วยให้ผู้สูงวัยสามารถใช้สื่อได้อย่างปลอดภัยและรู้เท่าทัน

นายลิขิต ลิ้มรสรวย ผู้จัดการโรงเรียนผู้สูงอายุยานนาวา กล่าวว่า โรงเรียนผู้สูงอายุยานนาวานำร่องทดลองใช้หลักสูตรนี้มาแล้ว 2 รุ่น ที่ผ่านมาเมื่อพูดถึงการรู้เท่าทันสื่อ เรามักเน้นไปที่การฝึกให้ผู้สูงอายุใช้เทคโนโลยีให้เป็น แต่จุดเด่นของหลักสูตรนี้ เป็นการเตรียมพื้นฐานก่อนที่จะให้ผู้สูงวัยเริ่มไปใช้สื่อ เป็นการฝึกให้ผู้สูงวัยมีสติก่อนเชื่อ เพื่อให้สามารถใช้สื่อได้อย่างรู้เท่าทันและปลอดภัย ในรุ่นแรกเรามีการมอบเข็มนักสื่อสารสุขภาวะวัยเพชรให้แก่ผู้ที่ผ่านการอบรม เป็นการเสริมพลัง สร้างคุณค่าและแรงบันดาลใจ เพื่อให้เป็นผู้ส่งต่อเรื่องราวดี ๆ ในการรู้เท่าทันสื่อ ครั้งนี้ ได้ชักชวนผู้สูงอายุที่มีความสนใจมาพัฒนาทักษะในการเป็นวิทยากร ใช้ชื่อว่า 'นักสื่อสารสุขภาวะวัยเพชร ครู ก' ซึ่งจะทำหน้าที่เป็นผู้นำหลักสูตรไปสอนให้แก่รุ่นต่อไป และมุ่งขยายต่อในชมรมผู้สูงอายุที่สนใจต่อไปด้วย

นายพีระศักดิ์ มาตรศรี นายกองค์การบริหารส่วนตำบลพลับพลาไชย อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี กล่าวว่า เดิมทีโรงเรียนผู้สูงอายุตำบลพลับพลาไชย ตั้งแต่ก่อตั้งมาในปี พ.ศ.2558 เน้นการจัดการเรียนรู้เชิงสันทนาการอย่างเดียว แต่พอนำหลักสูตรนี้ไปใช้ ทำให้ได้ทั้งกระบวนการและวิธีการที่จะช่วยผนวกประสบการณ์ของผู้สูงวัยมาต่อยอด ทำให้ผู้สูงวัยรู้สึกมีพลัง เห็นคุณค่าของตัวเอง ปัจจุบันผู้สูงวัยสามารถลุกขึ้นมาคิดจัดกิจกรรมโครงสร้างงานกันได้ด้วยตัวเอง องค์กรท้องถิ่นเป็นเพียงผู้สนับสนุนและอำนวยความสะดวกในด้านต่างๆ ให้ หลังจากนี้เชื่อว่าทีมนักสื่อสารสุขภาวะวัยเพชร ครู ก จะเป็นคนที่ขับเคลื่อนเรื่องนี้ต่อไปในกลุ่มคนวัยเดียวกัน รวมถึงเชื่อมโยงไปยังกลุ่มคนรุ่นใหม่ ทำให้เกิดการดูแลซึ่งกันและกันตั้งแต่ในครอบครัวและชุมชน

ทั้งนี้ ภายในงานได้รับเกียรติจาก ศ.ดร.นพ.ประสิทธิ์ วัฒนาภา คณบดีคณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล ร่วมกล่าวปาฐกถาพิเศษย้ำให้เห็นพลังของผู้สูงวัย ในหัวข้อ พลังผู้สูงอายุสร้างการเปลี่ยนแปลงสังคมไทย สำหรับผู้ที่สนใจสามารถดาวน์โหลดคู่มือหลักสูตรวัยเพชรรู้ทันสื่อทางเว็บไซต์ สสส. http://ssss.network/57zrb

• ข่าวโรงเรียนผู้สูงอายุทั่วประเทศ
• ข่าวประชุมเชิงปฏิบัติการ
• ข่าวกรมกิจการผู้สูงอายุ
• ข่าวโรงเรียนผู้สูงอายุ
• ข่าวการรู้เท่าทันสื่อ