สำนักพิมพ์วิชเปิดบทพิสูจน์ทางรอดธุรกิจหลังโควิด-19 Digital Transformation Canvas โมเดลทรานส์ฟอร์มธุรกิจ เพื่อสร้างการเติบโตครั้งใหม่

พจ ธนพงศ์พรรณ ธัญญรัตตกุล ผู้เขียนหนังสือฯ Best Seller และกูรูด้านDigital Transformation กล่าวว่า โควิด-19 ทำให้ธุรกิจเกิดการติดลบ 10% เช่น มีเงินในกระเป๋าอยู่ 100 บาท พอโควิด-19 มาเงินลดลงเหลือ 90 บาท โควิด-19 ยังทำให้อัตราการว่างงานสูงขึ้นในรอบ 11 ปี ดังนั้นทุกธุรกิจจะต้องปรับตัวเพื่อไม่ให้ธุรกิจของตนเองต้องติดลบ เหมือนอย่างที่บิล เกตส์ บอกไว้ว่า ถึงเวลาที่ธุรกิจต้อง Transformation เป็น Digital

แม้ว่าหลายองค์กรจะเริ่มเห็นความสำคัญของการทำ Digital Transformation แล้วก็ตาม แต่ที่ผ่านมายังติดปัญหาที่ยังไม่เข้าใจว่าการ Transformation ธุรกิจเป็น Digital ไม่ใช่เรื่องการเปลี่ยนแปลงแค่เพียงการใช้เทคโนโลยีด้านไอที หรือการใช้ดิจิทัลมาร์เก็ตติ้งเท่านั้น แต่ Digital Transformation คือการนำ Digital มาปรับเปลี่ยนกระบวนการหรือรูปแบบธุรกิจเพื่อให้ได้ผลลัพธ์ที่ดีขึ้น  เช่น การนำBlockchain , AI หรือBig Data เข้ามาใช้ในการดำเนินงาน

“ผมขอยืนยันว่า ธุรกิจวันนี้ Digital Transformation สำคัญกับทุกธุรกิจ ไม่ว่าจะเป็นบริษัทยักษ์ใหญ่ บริษัทขนาดกลาง บริษัทขนาดเล็กStartup หรือพ่อค้าแม่ค้าก็ต้องทำ Digital Transformation”

หนังสือ Digital Transformation Canvasจะมีวิธีการที่ผู้อ่านสามารถนำไปปรับใช้ได้ โดยองค์กรที่ทำDigital Transformation จะต้องทำให้เกิด 3 สิ่งนี้ คือ 1.New Efficienciesองค์กรต้องมีประสิทธิภาพใหม่ที่ไม่ใช่แค่การลดต้นทุนหรือการผลิตและส่งมอบบริการที่เร็วขึ้น 2.Enhance Customer Experiences (CX)การทำให้ลูกค้าเกิดประสบการณ์ใหม่ที่ดีกว่าเดิม และสนองต่อลูกค้าแต่ละรายแบบเฉพาะบุคคล 3.Build New Business Modelsธุรกิจต้องสามารถสร้างรูปแบบโมเดลทางธุรกิจหรือโมเดลการหารายได้ใหม่ๆ ได้ อย่าง Netflixเปลี่ยนจากผู้ส่ง DVD ทางไปรษณีย์มาเป็นผู้นำในการให้บริการสตรีมมิ่งวีดีโอคอนเทนต์ปัจจุบันก้าวสู่ความเป็นหนึ่งในผู้นำด้านการผลิต original content โดยมีการนำข้อมูลที่ Netflixเก็บมานานใช้วิเคราะห์ว่าผู้กำกับท่านใด นักแสดงคนใด หรือซีนไหนที่คนดูชอบเพื่อผลิตเป็นภาพยนตร์มาตอบสนองความต้องการ

อย่างไรก็ดี การมีทั้ง 3 สิ่งนี้ก็ไม่ได้หมายความว่าจะทำให้ธุรกิจ Transformation เป็น Digital ได้สำเร็จ การที่จะสำเร็จได้ต้องมีองค์ประกอบอีกหนึ่งสิ่งคือความสามารถในการสร้างการเติบโตครั้งใหม่ (New Growth หรือ New S-Curve) ได้โดยการทำให้ธุรกิจเติบโต และทำให้ธุรกิจสามารถรักษาความเป็นผู้นำในแต่ละด้านของอุตสาหกรรมให้ได้  

“หลังโควิด-19 แม้นธุรกิจส่วนใหญ่จะได้รับผลกระทบจนแทบจะไม่รอดแต่ธุรกิจที่รอดก็มี นั่นเพราะเขาเลือกที่เปลี่ยนแปลงองค์กรตนเอง เพราะหากอยู่เฉยและไม่ทำอะไรเลยก็จะไม่รอด หากคุณอยากเป็นอย่าง Netflix, Adobe, Microsoft, Pingan, อาร์เอส, ไปรษณีย์ไทย หรือเอสซีจี หนังสือ Digital Transformation Canvasมีคำตอบให้”

ดร.การดี เลียวไพโรจน์ หัวหน้าคณะที่ปรึกษา FutureTales Lab by MQDCกล่าวว่า การเกิดขึ้นของคำว่า ปกติใหม่ (New Normal) ทำให้ธุรกิจเปลี่ยนแปลงไปมากจากแผนธุรกิจที่ต้องทำให้เสร็จภาย 3 ปีกลายเป็นต้องทำให้เสร็จภายใน 3 เดือน และทำให้เกิดพฤติกรรมใหม่ๆ เกิดขึ้น การทำ Digital Transformation หลัง New Normal นั้นไม่ใช่แค่การมีเทคโนโลยีแต่ต้องวางแผนสิ่งที่พร้อมจะเปลี่ยนแปลง อย่างเช่นรูปแบบการค้าปลีกจะเป็นแบบเดิมไม่ได้อีกแล้ว คนทำธุกิจค้าปลีกต้องมองหาโอกาสและนำเทคโนโลยีมาปรับใช้เพื่อตอบสนองชุมชน ยกตัวอย่างเช่นมีนักธุรกิจค้าปลีกรายหนึ่งในต่างจังหวัดไม่ได้ทำแค่ค้าปลีกแต่ทำหน้าที่เป็นโลจิสติกส์ให้คนในพื้นที่ที่ต้องการสั่งซื้อสินค้า อันนี้ไม่ต้องลงทุนแอพพลิเคชั่นอะไรเลยด้วยซ้ำ

“สำหรับหนังสือ Digital Transformation Canvas บอกให้เรารู้ว่าหากต้องการเปลี่ยนแปลงองค์กรให้เป็น Digital สิ่งแรกที่ต้องทำคือการเปลี่ยน mindset ของตัวเองก่อน ในหนังสือเล่มนี้มีบทหนึ่งที่ว่าองค์กรจะเปลี่ยนแปลงได้ต้องเปลี่ยนทั้งหัวและหาง ถ้าหัวไม่ส่ายหางไม่กระดิกอันนี้ยากเลย หรือหัวส่ายแต่หางไม่กระดิกยังพอมีทางเปลี่ยนแปลงได้ หรือหางส่ายแต่หัวไม่กระดิกอันนี้ก็ยาก หนังสือเล่มนี้เป็นหนังสือที่อ่านง่ายทำให้เห็นภาพที่ชัดเจน ทำให้เรารู้ว่าเราต้องทำอะไรไปทีละสเตป”

คุณอภิรัตน์ หวานชะเอม Chief Digital Officer, SCG CBMกล่าวว่า โควิด-19 ทำให้พฤติกรรมของคนเปลี่ยนแปลง ยกตัวอย่างเช่น การรับประทานอาหารมีการสั่งซื้อออนไลน์มากขึ้น ดังนั้น การ Transformation ของธุรกิจร้านอาหารจึงเป็นเรื่องสำคัญ ในวิกฤตนี้เจ้าของร้านอาหารสามารถพลิกวิกฤตจากการเปิดร้านอาหารในรูปแบบหน้าร้านให้เหลือเพียงครัวสำหรับประกอบอาหารส่งลูกค้าที่สั่งผ่านแอพพลิเคชั่น โดยยกระบบครัวไปอยู่ที่ Cloud Kitchen ทำให้ร้านอาหารไม่จำเป็นต้องมีหน้าร้านอีกต่อไป

สำหรับการทำ Transformation ในประเทศไทยนั้นถือว่าทำได้ดี หากย้อนกลับไปเมื่อ 10 ปีก่อนเมื่อพูดถึงการทำ Digital Transformation คนมักจะถึงระบบไอที หลังจากนั้น 5 ปีต่อมาคนเริ่มพูดถึงDisruption กันมากขึ้น ดังนั้น How-to จึงเป็นสิ่งสำคัญ เพราะการ Transformationไม่ได้เริ่มต้นที่เทคโนโลยีเสมอไป แต่ต้องเริ่มที่ว่าจะ Transformationไปทางไหน และจะไปได้อย่างไร เพราะองค์กรจะมีเรื่องของคน กระบวนการและวัฒนธรรมองค์กร แม้การ Transformationจะมีความซับซ้อนมากกว่าเทคโนโลยีแต่เชื่อว่าทุกองค์กรจะสามารถทำได้

“หนังสือ Digital Transformation Canvas เหมาะสำหรับองค์กรทุกระดับทั้งขนาดใหญ่ Startup,SMEเพราะแต่ละองค์กรมีเอกลักษณ์ที่แตกต่างกันขึ้นอยู่กับการนำไปปรับใช้ การ Transformationต้องเริ่มต้นที่ Mindset ผมมองหนังสือเล่มนี้ว่าเป็นลายแทง ที่จะบอกเป็น Step by Step ว่ามีอะไรบ้างที่เราต้องทำ แม้แต่พนักงานบริษัทก็สามารถนำมาปรับใช้ได้”

ดร.เอกก์ ภทรธนกุล อาจารย์ประจำภาควิชาการตลาดจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยกล่าวว่า โควิด-19 ทำให้พฤติกรรมของคนเปลี่ยนแปลง จากเดิมที่ทำการประชุมออนไลน์ไม่เป็น ตอนนี้ทำเป็นแล้ว หรือจากเดิมต้องบินไปต่างจังหวัดหรือต่างประเทศเพื่อหาลูกค้า ซึ่งตอนนี้ไม่ต้องแล้ว ดังนั้นเมื่อพฤติกรรมลูกค้าเปลี่ยนธุรกิจก็ต้องเปลี่ยน

อย่างไรก็ดี โควิด-19 ไม่ใช่อุปสรรคอย่างที่เข้าใจ คุณธนินท์ เจียรวนนท์ประธานอาวุโส เครือเจริญโภคภัณฑ์ บอกว่าโควิด-19 คือโอกาส อยู่ที่เราจะหา New S-Curve ได้หรือเปล่า อย่างไปรษณีย์ไทยเป็นองค์กร 137 ปีที่ถูกดิสรัปชั่นมากที่สุด แต่ยังสามารถอยู่ได้และมีรายได้เพิ่มเป็นปีละ 30,000 ล้านบาท นั่นเพราะธุรกิจสามารถหา New S-Curve ได้ตลอดเวลา

สำหรับหนังสือ Digital Transformation Canvas เป็นเล่มที่สองต่อจาก หนังสือเปลี่ยนธุรกิจในยุคดิจิทัล Step by Step Digital Transformation in Action ซึ่งเล่มแรกมีใจความสำคัญ 5 เรื่องด้วยกัน คือ 1.Competitor 2.Customers Experience 3.Data 4.Innovation และ 5.Transformation in Action ทำให้เกิดคำถามต่อมาว่าจะ Transformation in Actionธุรกิจอย่างไรต่อ หนังสือเล่ม Digital Transformation Canvas นำเสนอทฤษฎี 3+1 และตาราง Canvas ซึ่งเป็นตัวช่วยสร้างความสำเร็จให้กับการทำ Digital Transformationได้อย่างดี

“องค์กรทั่วโลกมีการใช้เงินไปกับการทำDigital Transformation ถึงสองล้านล้านเหรียญสหรัฐ แต่ทำสำเร็จจริงๆ แค่ 20% หนังสือDigital Transformation Canvas คือตัวช่วยในการย่อยความสำเร็จที่เกิดขึ้นกับองค์กรอื่นๆ เพื่อให้ได้สร้างโอเดลแห่งการสำเร็จไปด้วยกัน”ดร.เอกก์ กล่าวทิ้งท้าย

• ข่าวธนพงศ์พรรณ ธัญญรัตตกุล
• ข่าวมหกรรมหนังสือแห่งชาติ
• ข่าวงานมหกรรมหนังสือ
• ข่าวมหกรรมหนังสือ
• ข่าวสำนักพิมพ์วิช