2 ประตูสู่การตระหนักเรียนรู้เข้าใจตนเอง (Self-Awareness)

ข่าวประชาสัมพันธ์ »

มนุษย์ส่วนใหญ่เคยชินกับการเรียนรู้สิ่งต่าง ๆ รอบตัว อาจเพราะเกิดจากการหล่อหลอมของรูปแบบระบบการศึกษา หรือสิ่งแวดล้อมรอบตัวมากมายที่กระตุ้นให้เกิดการรับรู้สิ่งต่าง ๆ ได้อย่างรวดเร็วมากขึ้น จนทำให้เรามักจะแทบไม่มีโอกาสในการสังเกตโลกอีกใบที่อยู่ภายในตนเองได้ บทความให้ความรู้โดย พญ.เต็มหทัย นาคเทวัญ จิตแพทย์ ศูนย์ส่งเสริมสุขภาพจิต (Mental Health Center) โรงพยาบาลนวเวช ได้หยิบยกแนวทางเรียนรู้เข้าใจตนเองได้อย่างมีประสิทธิภาพ เพื่อสามารถนำไปปรับใช้ดูแลสุขภาพจิตใจตนเองให้ดีอยู่เสมอ

2 ประตูสู่การตระหนักเรียนรู้เข้าใจตนเอง (Self-Awareness)

เมื่อเกิดปัญหา แต่ละคนก็มีวิธีการดูแลแตกต่างกัน ซึ่งสั่งสมมาจากประสบการณ์การเรียนรู้ ผลลัพธ์อาจจะดีบ้างไม่ดีบ้าง และแน่นอนการเรียนรู้นี้ไม่มีสอนในตำราเรียน 2 ประตูสู่การตระหนักเรียนรู้เข้าใจตนเอง (Self-Awareness)

คำถามก็คือ เราจะตระหนักเรียนรู้เข้าใจตนเองอย่างมีประสิทธิผลได้อย่างไร?

  • ประตูบานแรก : อารมณ์และร่างกาย

"อารมณ์"  เป็นประตูบานแรกที่หากเราสามารถเปิดการรับรู้และดูแลอารมณ์ได้อย่างมั่นคง เนื่องจากอารมณ์เป็นธรรมชาติที่เกิดขึ้นเองอัตโนมัติ แม้อารมณ์อาจจะเกิดได้หลายอารมณ์พร้อมกัน หรือไม่พร้อมกัน มักจะไม่แตกแขนงมากเท่าความคิด อีกทั้งมนุษย์เรายังมีเรื่องที่น่าทึ่งคือ มนุษย์มีความสามารถรับรู้อารมณ์ผ่านทางร่างกาย (Body sensation) ได้ เช่น เวลาตื่นเต้นหรือตื่นกลัว ร่างกายจะแสดงอาการใจสั่น หัวใจเต้นเร็ว มือสั่น หายใจเร็วแรง เป็นต้น

ดังนั้นอารมณ์จึงเป็นเครื่องมือที่ดีอย่างแรก ที่จะช่วยให้เราตระหนักเรียนรู้เข้าใจตัวเองได้อย่างไม่หลงทาง ต่อมาขั้นตอนสำคัญหลังการรับรู้อารมณ์ คือ การยอมรับดูแล และอยู่กับอารมณ์ของเรา ด้วยความใจดีเมตตา โดยการใช้วิธีผ่อนคลายต่าง ๆ เช่น การหายใจเข้าออกช้า ๆ การนั่งพักในที่สงบ หรือการผ่อนคลายรูปแบบอื่น ๆ ระหว่างนั้นให้สังเกตระดับพลังของอารมณ์ที่เกิดการเปลี่ยนแปลง ซึ่งโดยปกติแล้วจะค่อย ๆ ลดลงเรื่อย ๆ หากไม่มีสิ่งกระตุ้นเพิ่มเติม

กรณีหากเกิดความคิดอื่น ๆ แทรกขึ้นมา ต้องกลับไปใช้วิธีการผ่อนคลายของตนอีกครั้ง แล้วคอยสังเกตอารมณ์ต่อ จนรู้สึกสงบนิ่งสบายใจก่อน

  • ประตูบานสอง : ความคิด

ประตูบานที่สองนี้จะนำพาเราไปสู่การแก้ปัญหา หากแต่ประตูบานนี้เปรียบเสมือนประตูห้องลับที่มีจำนวนนับไม่ถ้วน ปรากฏเพิ่มขึ้นได้ตลอดอย่างน่าอัศจรรย์ หากเราไม่รู้เท่าทันประตูบานนี้ นั่นหมายถึงเราไม่ได้เดินทางผ่านประตูอารมณ์บานแรกมาก่อน ทำให้สภาวะอารมณ์ไม่นิ่งสงบพอที่จะคิดแยกแยะวิเคราะห์ ถ้าหากเราสามารถแยกแยะประตูบานนี้ให้เหลือแต่ ประตูที่เป็นกลางและเป็นความจริงในปัจจุบัน เราก็สามารถแก้ปัญหาในชีวิตของตนเองได้อย่างเฉียบคมถูกต้องเหมาะสม


ข่าวการเรียนรู้+สิ่งแวดล้อมวันนี้

สสวท. เดินหน้าพัฒนาศักยภาพครูวิทยาศาสตร์ เปิดอบรมหลักสูตร วิทยาศาสตร์โลกทั้งระบบ (ESS) เน้นบูรณาการ GLOBE สู่ห้องเรียน

สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) โดยโครงการ GLOBE รับสมัครครูเข้าร่วมอบรม "หลักสูตรวิทยาศาสตร์โลกทั้งระบบ (Earth System Science: ESS)" ระหว่างวันที่ 19 21 ธันวาคม 2568 ณ บ้านอัมพวา รีสอร์ท แอนด์ สปา จังหวัดสมุทรสงคราม จำนวนจำกัดเพียง 50 คน การอบรมครั้งนี้มุ่งเน้นการส่งเสริมการเรียนรู้โลกผ่านการทำงานวิจัยระดับนักเรียน การฝึกตรวจวัดสิ่งแวดล้อมตามหลักวิธีของ GLOBE และการพัฒนาสมรรถนะของผู้เรียนดูรายละเอียดได้ที่เว็บไซต์โครงการ GLOBE https://globethailand.ipst.ac.th/news.php หรือ

จุฬาฯ จับมือ NT พัฒนาความร่วมมือด้านเทคโนโลยีดิจิทัล เสริมสร้างบุคลากรรุ่นใหม่และสังคมแห่งการเรียนรู้อย่างยั่งยืน

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยร่วมมือกับบริษัท โทรคมนาคมแห่งชาติ จำกัด (มหาชน) หรือ NT จัดพิธีลงนามบันทึกความเข้าใจ (MOU) เพื่อร่วมพัฒนาองค์ความรู้ด้านเทคโนโลยีดิจิทัล สิ่งแวดล้อม และธรรมาภิบาล...

บริษัท โคเวสโตร (ประเทศไทย) จำกัด ตอกย้ำค... โคเวสโตร ร่วมสนับสนุนสถานีชาร์จรถยนต์ไฟฟ้าต้นแบบจากวัสดุที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมของ กฟผ. — บริษัท โคเวสโตร (ประเทศไทย) จำกัด ตอกย้ำความเป็นผู้นำด้านวัสดุ...

เตรียมพบกับ Green Breakthrough การเปลี่ยน... เร่งด้วยกรีน รอดด้วยกัน! กับแนวคิด "Green Breakthrough" SCG Exhibition ที่ SUSTAINABILITY EXPO 2025 — เตรียมพบกับ Green Breakthrough การเปลี่ยนแปลงที่ทำให...

ให้บุคลากรศูนย์วิทย์ฯ ทั่วประเทศ ฝึก Dedu... สสวท. จัดอบรมชุดสื่อ "เกมนักสร้างเมือง" — ให้บุคลากรศูนย์วิทย์ฯ ทั่วประเทศ ฝึก Deductive Thinking และ การแก้ปัญหา เพื่อสร้างพลเมืองนักคิดแห่งอนาคต...