ในโลกที่ขับเคลื่อนด้วยนวัตกรรมและเทคโนโลยี การศึกษาในสาขาวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี วิศวกรรมศาสตร์ และคณิตศาสตร์ (STEM) คือหัวใจสำคัญของการพัฒนาทางเศรษฐกิจและสังคม อย่างไรก็ตาม ช่องว่างทางเพศในสายอาชีพ STEM ยังคงเป็นประเด็นที่ทั่วโลกให้ความสำคัญ จากรายงานจาก UNESCO ระบุว่า มีผู้หญิงน้อยกว่า 30% ที่ทำงานวิจัยทั่วโลก และพวกเธอยังมีแนวโน้มได้รับโอกาสน้อยกว่าผู้ชายในหลายมิติ ทั้งในด้านการตีพิมพ์ผลงาน ค่าตอบแทน และการก้าวสู่ตำแหน่งผู้นำ

บริติช เคานซิล ในฐานะองค์กรชั้นนำด้านความสัมพันธ์ทางวัฒนธรรมและการศึกษาของสหราชอาณาจักร ตระหนักถึงความสำคัญของการแก้ไขปัญหานี้ จึงได้ริเริ่มโครงการทุนการศึกษา "Women in STEM" โดยร่วมมือกับมหาวิทยาลัยชั้นนำในสหราชอาณาจักร เพื่อมอบโอกาสให้ผู้หญิงได้ศึกษาต่อในระดับปริญญาโทเป็นระยะเวลาหนึ่งปีในสหราชอาณาจักร โครงการนี้ดำเนินมาอย่างต่อเนื่องเป็นปีที่ 6 และได้มอบทุนการศึกษาไปแล้วกว่า 500 ทุน ถือเป็นก้าวสำคัญในการสร้างความเท่าเทียมและเสริมสร้างศักยภาพของผู้หญิงในสาขา STEM ทั่วโลก รวมถึงประเทศไทย
โครงการทุนการศึกษา Women in STEM จึงสะท้อนถึงความมุ่งมั่นของบริติช เคานซิล ในด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็น:
- ส่งเสริมความเท่าเทียมทางเพศ: ลดช่องว่างและอุปสรรคที่ผู้หญิงต้องเผชิญในการเข้าถึงการศึกษาและอาชีพในสาขา STEM
- พัฒนาศักยภาพผู้นำ: สร้างผู้นำหญิงรุ่นใหม่ที่มีความรู้ความสามารถในสาขา STEM เพื่อขับเคลื่อนนวัตกรรมและแก้ไขปัญหาสำคัญของโลก
- สร้างเครือข่ายระดับโลก: เชื่อมโยงนักศึกษาหญิงกับสถาบันการศึกษาชั้นนำ ผู้เชี่ยวชาญ และเพื่อนร่วมงานจากทั่วโลก เพื่อแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์
- สนับสนุนการพัฒนาประเทศ: ส่งเสริมให้ผู้ได้รับทุนนำความรู้และทักษะที่ได้กลับมาพัฒนาประเทศบ้านเกิดของตน
การสนับสนุนของโครงการทุนการศึกษา Women in STEM ครอบคลุมตั้งแต่โอกาสในการศึกษาในมหาวิทยาลัยชั้นนำของสหราชอาณาจักร ซึ่งเป็นศูนย์กลางความเป็นเลิศทางวิชาการและนวัตกรรมระดับโลก ตลอดจนการสนับสนุนในด้านค่าใช้จ่ายต่าง ๆ อย่างเต็มรูปแบบ ทั้งค่าเล่าเรียนตลอดหลักสูตรปริญญาโท หนึ่งปี ค่าครองชีพสำหรับเป็นค่าใช้จ่ายส่วนตัวตลอดระยะเวลาการศึกษา ค่าตั๋วเครื่องบินไป-กลับระหว่างประเทศ ค่าธรรมเนียมวีซ่า ค่าประกันสุขภาพ รวมถึงค่าใช้จ่ายในการสอบ IELTS (จะได้รับการคืนเงินสำหรับผู้ที่ได้รับทุนเท่านั้น)
นอกจากทุนการศึกษา Women in STEM จากบริติช เคานซิล ยังมีโครงการทุนการศึกษา ASEAN-UK SAGE Women in STEM ซึ่งเป็นความร่วมมือระหว่างสหราชอาณาจักรและอาเซียนภายใต้โครงการ ASEAN-UK SAGE โดยมีเป้าหมายและรายละเอียดการสนับสนุนที่สอดคล้องกัน แต่ทุนการศึกษา ASEAN-UK SAGE Women in STEM จะมุ่งเน้นที่การขจัดอุปสรรคด้านเพศในการเข้าถึงการศึกษาของประเทศในกลุ่มอาเซียนและติมอร์ เลสเต
ในปีการศึกษา 2025/26 นี้ ผู้ที่ได้รับทุน Women in STEM จากบริติช เคานซิล คือ ปภาดา ประสงค์สุข และผู้ที่ได้รับทุน ASEAN-UK SAGE Women in STEM คือ ทยิดา พานิช ซึ่งพร้อมที่จะเดินทางไปศึกษาต่อในสหราชอาณาจักร และนำความรู้กลับมาพัฒนาประเทศต่อไป
จากความหลงใหลในหุ่นยนต์ สู่การสร้างสรรค์นวัตกรรมทางการแพทย์
ปภาดา ประสงค์สุข ผู้ได้รับทุน Women in STEM จากบริติช เคานซิล จะเดินทางไปศึกษาต่อในระดับปริญญาโทสาขา MSc FT Biomedical Engineering ที่ Queen Mary University of London เธอเล่าถึงแรงบันดาลใจแรกเริ่มในสาขา STEM ว่า "สนใจในสาขา STEM เพราะรู้สึกว่ามันเท่ เช่น การเขียนโปรแกรมให้หุ่นยนต์ขยับได้ หรือแค่เขียนโปรแกรมสั่งเปิดปิดไฟ ในสายตาเราตอนเด็กๆ แค่นี้ก็เท่มากแล้วค่ะ"
แต่เมื่อได้ศึกษาในระดับปริญญาตรีสาขาวิศวกรรมหุ่นยนต์ โลกของเธอก็เปิดกว้างขึ้น "สิ่งที่ทำให้รู้สึกว้าวมากคือการใช้หุ่นยนต์ในทางการแพทย์ค่ะ ซึ่งมีหลายอย่าง ตั้งแต่ทำกายภาพบำบัดไปจนถึงการผ่าตัด ซึ่งศาสตร์ทางนี้สามารถช่วยเหลือผู้คนได้เยอะ จึงสนใจที่ศึกษาต่อด้าน Biomedical Engineering ค่ะ"
ความท้าทายที่ปภาดาเผชิญในฐานะผู้หญิงในสาขา STEM นั่นคือการต่อสู้กับความคิดที่ว่าตนเองอาจไม่เหมาะกับสาขานี้ "สิ่งที่ช่วยให้ก้าวผ่านมาได้คือ การปรับมุมมอง เลือกที่จะไม่มองว่าความผิดพลาดหมายถึงเราไม่เก่ง แต่ถือว่าเป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการเรียนรู้ ที่ทำให้เราเข้าใจในเนื้อหาที่ทำอยู่ได้มากขึ้นและสามารถพัฒนางานวิจัยให้ดียิ่งขึ้นได้ค่ะ"
ปภาดาหวังว่าการศึกษาในสหราชอาณาจักรจะช่วยเติมเต็มทักษะในการออกแบบอุปกรณ์ทางการแพทย์ และเป็นนักวิจัยที่สามารถพัฒนาอุปกรณ์ที่ตอบโจทย์ผู้ใช้งานได้อย่างจริงจัง พร้อมทั้งพัฒนาทักษะการสื่อสารและประสบการณ์การทำงานร่วมกับผู้คนจากหลากหลายวัฒนธรรม
จากความอยากรู้อยากเห็น สู่ผู้บุกเบิกชีวเคมีคลินิกเพื่อสาธารณสุขไทย
ทยิดา พานิช ผู้ได้รับทุน ASEAN-UK SAGE Women in STEM จะเดินทางไปศึกษาต่อในระดับปริญญาโทสาขา MSc Clinical Biochemistry ที่ University of Manchester เธอเล่าถึงจุดเริ่มต้นความสนใจในวิทยาศาสตร์ว่า "มีความอยากรู้อยากเห็นเกี่ยวกับโลกอย่างมาก และนั่นคือสิ่งที่ดึงดูดให้หันมาสนใจในวิทยาศาสตร์ เนื่องจากเป็นศาสตร์ที่ไม่เคยหยุดนิ่ง การเรียนรู้ไม่มีที่สิ้นสุด" และจากความสนใจอันกว้างขวาง ทยิดาจึงเริ่มหลงใหลในสาขาชีวเคมีคลินิก ซึ่งเป็นสาขาที่เธอจะศึกษาต่อ
การเลือกเรียนต่อในสหราชอาณาจักรของทยิดาไม่ได้เป็นเพียงเพราะหลักสูตรปริญญาโทที่เข้มข้นและใช้เวลาเพียงหนึ่งปีเท่านั้น แต่ยังเป็นเพราะ "สหราชอาณาจักรเป็นศูนย์กลางของนวัตกรรมทางวิทยาศาสตร์ มีบริษัทด้านเทคโนโลยีชีวภาพและเภสัชกรรมจำนวนมากที่ขับเคลื่อนด้วยเทคโนโลยีล้ำสมัย และที่สำคัญ ยังมีหลักสูตรเฉพาะทางด้านชีวเคมีคลินิก ซึ่งเป็นสาขาที่สนใจและเชื่อว่ามีบทบาทสำคัญอย่างยิ่งในการพัฒนาระบบสาธารณสุข แต่กลับยังมีการเรียนการสอนที่จำกัดในประเทศไทย" โดยเธอหวังที่จะนำความรู้และเครือข่ายที่ได้กลับมาสนับสนุนการพัฒนาระบบสาธารณสุขและโครงสร้างพื้นฐานด้านการวินิจฉัยในประเทศไทย
ทยิดาเชื่อมั่นว่าโครงการทุนการศึกษา Women in STEM มีความสำคัญอย่างยิ่งในการลดความเหลื่อมล้ำทางเพศ "โครงการนี้ไม่เพียงแต่เปิดโอกาสให้ผู้หญิงได้เข้าถึงการศึกษาระดับสูงมากขึ้นและมีโอกาสด้านอาชีพที่ดียิ่งขึ้น แต่ยังมีบทบาทสำคัญในการสร้างเครือข่ายที่สนับสนุนและเสริมพลังให้กับผู้หญิงอีกด้วย" เธอมองว่าทุนเหล่านี้สร้างเวทีและมอบการยอมรับให้กับผู้หญิงในสาย STEM ทำให้เด็กผู้หญิงได้มีโอกาสรู้จักและเชื่อมโยงกับต้นแบบที่เป็นแรงบันดาลใจให้กับตนเองได้
แม้จะยังไม่มีเป้าหมายอาชีพที่ชัดเจน แต่ทยิดามุ่งมั่นที่จะ ประยุกต์ใช้เทคนิคทางชีวเคมีที่ได้ฝึกฝนและสั่งสมมาตลอดการศึกษา เพื่อนำไปสู่การพัฒนาเครื่องมือหรือวิธีการวินิจฉัยรูปแบบใหม่ที่สามารถเพิ่มความรวดเร็ว ประสิทธิภาพ และความแม่นยำในการตรวจวินิจฉัย
สร้างผู้นำและแรงบันดาลใจเพื่ออนาคตที่ยั่งยืน
เรื่องราวของปภาดาและทยิดาเป็นเพียงสองตัวอย่างจากผู้หญิงกว่า 500 คนที่ได้รับโอกาสจากโครงการทุนการศึกษา Women in STEM ของบริติช เคานซิล ตลอดระยะเวลา 5 ปีที่ผ่านมา ผู้หญิงเหล่านี้ไม่เพียงแต่ได้รับความรู้และทักษะทางวิชาการเท่านั้น แต่ยังได้รับการหล่อหลอมให้เป็นผู้นำและผู้สร้างแรงบันดาลใจในสาขา STEM
การสนับสนุนการศึกษาของผู้หญิงในสาขา STEM เป็นการลงทุนเพื่ออนาคตของสังคมโดยรวม ผู้ได้รับทุนเหล่านี้จะกลับมาพร้อมความรู้ ความเชี่ยวชาญ และเครือข่ายระดับโลก เพื่อขับเคลื่อนนวัตกรรม แก้ไขปัญหาสำคัญ และเป็นต้นแบบที่สร้างแรงบันดาลใจให้กับเด็กผู้หญิงรุ่นต่อไป ให้กล้าที่จะฝันและก้าวเข้าสู่โลกของวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี บริติช เคานซิล และพันธมิตรยังคงมุ่งมั่นที่จะสนับสนุนผู้หญิงในสาขา STEM อย่างต่อเนื่อง เพื่อสร้างสังคมที่เท่าเทียมและก้าวหน้าอย่างยั่งยืน